Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Side 65

UM GARCÍA LORCA
55
endana, loka hringnum um þennan geim sinn. Honum tókst það ekki. Og
hverjum hefur tekizt það?
Þegar hann dó, var hann að búa til prentunar ljóðaflokk, sem nefndist
„Diván hjá Tamarit“ (E1 diván del Tamarit). Tamarit nefndist æðsti
valdsmaður araba á Spáni á veldisdögum mára, en „diván“ er arabíska
nafnið á ráðgjafasamkomum, sem Tamarit hélt með fylkisstj órum sín-
um. En „diván“ getur einnig þýtt samband (reunion á ensku), og eru
menn ekki sammála um, hvað nafn bókarinnar þýði. Hallast sumir að
þeirri skoðun, að García Lorca noti orðið í merkingunni safnrit og nafn
bókarinnar sé einfaldlega „arabískt ljóðasafn“. Þykir mér það langtrú-
legast, en annars er það aukaatriði.
Ljóðaflokkur þessi er ortur undir arabískum háttum, og hverfur Gar-
cía Lorca hér á vit arabískra þjóðkvæða líkt og hinna andalúsísku í
„Sígaunadönsum“ og oftar. Ljóðin fjalla öll um ástina og dauðann, ný
og ný tilbrigði sama efnis. Sumir telja þennan ljóðaflokk það fegursta,
sem eftir García Lorca liggur, en eins almennum vinsældum og andalús-
ísku ljóðin hafa þau ekki náð. Ljóðaflokkur þessi var fyrst prentaður í
heild í VI. bindi heildarútgáfunnar.
Um það leyti, sem García Lorca lagði síðustu hönd á
leikrit sitt, „Hús Bernörðu Alba“, barst honurn boð
frá Mexíkó um að koma þangað vestur og flytja þar
erindi, lesa úr verkum sínum og jafnvel setja eitthvert af leikritum sínum
á svið. „Yerma“ hafði þá nýlega verið leikin þar vestra við feikilegar
vinsældir. En hvað sem valdið hefur, afþakkaði hann boðið. í júlí hafði
hann í hyggju að fara til Granada og dveljast á sveitasetri foreldra sinna,
Callejones de García, um tíma eins og hann var vanur. En þá voru farnar
að berast fregnir af hermdarverkum fasista þar syðra, og hann var á
báðum áttum, hvort hann ætti að fara eða sitja um kyrrt í Madrid.
Skyndilega tók hann ákvörðun um að fara til Granada, en tveim dögum
síðar skall borgarastyrjöldin á.
Einhverntíma á síðustu æviárum sínum sagði García Lorca nokkrum
vinum sínum frá dálitlu atviki, sem oft hefur verið rifjað upp síðan.
Hann var einhverju sinni í leikför með flokki sínum um fj allabyggðir
Estramadura, og lét hópurinn fyrirberast náttlangt í tómri hlöðu. Hann
gat ekki fest svefn, og í dögun fór hann á fætur og gekk út, en leikararnir
sváfu. Þegar hann hafði skannnan veg farið, kom hann í garð úti fyrir
Gctrcía Lorca
myrtur