Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Síða 102

MICHAEL TEJN:
Trjálaust land
Ef maður er staddur á einum af hinum lyngivöxnu þríhólum, syðst í
Mólsfjöllum, einhvern tíma í aprílmánuði þegar land og haf, í hinni
miklu víðáttu framundan, er stráð titrandi skuggum af þjótandi skýjum
og sólargeislar glitra skært og litlaust á öldukömbunum úti fyrir strönd-
inni eða brotna með hvítu bliki í litlum rúðunum á bæjunum, þá getur
svo virzt sem landið fyrir vestan Knebel og Tved og fyrir austan Æbel-
toft-vík og Böslum og Elsegaarde og að sunnan handan við Helganes,
alveg út að tanganum sem Sletterhage-vitinn stendur á, bráðni; þung
efni jarðarinnar leysist upp í þessum hvíta eldi og mann grunar að
annar heimur leynist að baki þunga þessa heims.
En þegar mesta hrifningin og draumórarnir eru um garð gengin, án
þess þó að maður yfirgefi varðberg sitt, leitar á mann önnur tilfinning
og myndirnar breytast: Sandurinn undir fótum manns verður þungur
og sogandi, leirinn verður áberandi í skýjaskuggunum, mergilborinn
grár og seigur, og í sólskininu verður hvítglóandi bráðið límkennt, vor-
fita moldarinnar gljáir. Vitundin um nytsemdina gerir vart við sig og
með henni kemur nasavitið sem ásamt lífsbjargarviðleitninni gleymist
aldrei til lengdar á þessum stað. Oldulöðrið virðist nú sem rjómafeitur
skrautbaugur um alla hina miklu framstreymandi nytsemd.
*
Með ofurlítilli leikni er hægt að breyta gömlu Indíána-æfintýri í sögu
um józkan eða danskan Jónas í hvalfisksins kviði: Þegar fiskimaður
þessi er búinn að vera margar vikur á hafinu án þess að verða var,
hitlir hann dag nokkurn hval; eftir árangurslausar tilraunir að fá þenn-
an sjaldgæfa en óviðráðanlega feng á öngulinn gefst Jónas upp og hval-