Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Qupperneq 59

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Qupperneq 59
SKÁLDIÐ OG MAÐURINN með lögum eSa ólögum og stofna ríki jafnari hagsmuna, en eftir þaS munu allir fagna nægri og hollri fæSu, sæmilegum fötum, þriggja herbergja íbúS meS rafmagni og baSherbergi, hamingjusömum ástum og heilbrigSri skoSun á lífinu.“ En sjálf lokaniSur- staSa AlþýSubókarinnar felst í þess- um orSum á síSustu blaSsíSu hennar: „MaSurinn er fagnaSarboSskapur hinnar nýju menníngar, maSurinn sem hin fullkomnasta líffræSileg teg- und, maSurinn sem félagsleg einíng, maSurinn sem lífstákn og hugsjón, — hinn eini sanni maSur, — ÞÚ.“ Þetta er hinn nýi grundvöllur, hin nýja lífsskoSun Halldórs, sem síSari skáldrit hans eru reist á, og frá þess- um grundvelli hefur hann ekki hvikaS síSan. En þótt nauSsynlegt sé aS hafa þetta hugfast og þaS sé harla mikil- vægt atriSi í meSferS Halldórs á sögu- hetjum sínum, þá er meS því næsta lítiS sagt um list hans, um þá sérstöku töfra sem lyft hafa bókum hans upp í þann sess er þær skipa nú, ekki aSeins í vitund íslendinga, heldur miklu víS- ar um heim. Ég ætla mér ekki þá dul aS gera þvílíku efni nokkur skil í þeim fáu orSum sem hér verSa sögS. Til þess þyrfti miklu lengra mál, en hér verSur aSeins tæpt á fáeinum atriSum. Hinar miklu skáldsögur Halldórs snúast vissulega um manninn sjálfan, líf hans og baráttu hér á jörSinni. Þær gera þaS raunar svo eftirminnilega aS þær eru fjölbreyttar eins og lífiS sjálft, þær eru heill heimur, sem hver lesandi getur tileinkaS sér á sinn hátt, þær gefa misj öfn svör eftir því hvern- ig er spurt. Vissulega má segja aS Salka Valka sé saga um öreigafólk í sjávarplássi, um baráttu þess fyrir mannsæmandi lífi, um vaknandi skiln- ing söguhetjunnar og annarra á eSIi og tilgangi verklýSsbaráttu; aS Sjálf- stætt fólk sé saga um íslenzka einyrkj- ann, eSa jafnvel um einyrkjann yfir- leitt, hvar sem er í heiminum; aS bækurnar um Ljósvíkinginn séu saga íslenzka alþýSuskáldsins og fræSi- mannsins og um leiS saga skálds and- spænis kúgunarvaldinu; aS íslands- klukkan sé saga um örbirgS og áþján íslenzks fólks á mestu niSurlægingar- öld þess; aS AtómstöSin sé saga um lífiS í Reykjavík í hrunadansi eftir- stríSsáranna; aS Gerpla sé saga um menn sem láta glepjast af fánýtri hetjuhugsjón og trúnni á ofbeldiS. Allt þetta má til sanns vegar færa; en slíkar einkunnir ná ekki nema aS ytra borSinu á skáldskap Halldórs Kiljans. Eitt megineinkenni á skáldsögum Halldórs er sá fjöldi ógleymanlegra persóna sem hann hefur skapaS, per- sónur sem eru orSnar okkur kunnugri og hugstæSari en obbinn af því fólki sem viS höfum umgengizt á lífsleiS- inni. Þessar persónur eru orSnar klassískar á sama hátt og kunnustu hetjur fslendingasagna, þær eru orSn- 169
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.