Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Síða 74

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
arnafns. En frá árinu 1909 gaf IWW
út söngbók, sem kom í nýjum útgáf-
um árlega eða oftar. í útgáfunni 1911
er annað söngljóðið sem kunnugt er
um eftir Joe Hill, The preacher and
the slave (presturinn og þrællinn), en
það er beisk ádeila á prestana eins og
þessar línur sýna:
Try to tell you what is wrong and what is
right;
But when asked how ’bout something to eat
They will answer with voices so sweet:
You will eat, bye and bye,
In that glorious land above the sky; (Way
up high)
Work and pray, live on hay,
You’ll get pie in the sky when you die. (That
is no lie).
Ljóðið er ef til vill ekki meðal binna
markverðari kvæða eftir Joe Hill og
ég vitna aðeins í það vegna þess, að
það var mjög vinsæll söngur í Svíþjóð
á þriðja og fjórða aldartugnum og
raunar fyrsti verklýðssöngurinn, sem
ég heyrði í æsku. Það var ungur land-
búnaðarverkamaður, sem söng hann
heima í fæðingarsveit minni í Verma-
landi. Ég býst ekki við að hann hafi
þekkt uppruna hans, og ég sá hann
aldrei á prenti né setti hann í samband
við Joe Hill fyrr en mörgum árum síð-
ar. Það gæti brugðið lj ósi yfir þá stað-
hæfingu Stavis, að þjóðsagnapersón-
an og hinn raunverulegi Joe Hill hafi
að mestu farið hvor sinna ferða.
Söngljóðið um Casey Jones varð
svo vinsælt, að það var birt fyrst í
söngbók IWW 1912, og síðan urðu
söngvarnir til hver af öðrum svo þétt
og svo markvíst tengdir þeirri at-
burðarás, sem þá varð æ örlaga-
þrungnari, að árið 1913 skipaði Joe
Hill sæti sem fremsta skáld amerískr-
ar verklýðshreyfingar. A fjórum mán-
uðum birti blaðið Industrial Worker
átta nýja söngva eftir hann. Áður en
þeir komu út hafði hann sungið þá til
reynslu á samkomum verklýðsfélaga
og á útifundum, gengið úr skugga um
áhrif þeirra og einstök vafaatriði, um-
ort þá og sungið á nýjan leik, unz þeir
fundu tilætlaðan hljómgrunn. Haustið
1913, segir Stavis, var varla nokkur
verkamaður, verkakona eða barn af
slíku foreldri, sem ekki þekkti söngva
Joe Hills.
Þegar dauðadómur hafði verið
felldur yfir Joe Hill og hin víðtæka
hreyfing til að bjarga honum hafði
risið á skömmum tíma, birtist aðsend
grein í Evening Telegram í Salt Lake
City, þar sem svo er að orði komizt:
„Það yrði álíka tjón og smán fyrir
Utah að lífláta þennan mann eins og
það hefði verið fyrir Skotland að líf-
láta Robert Burns.“ Það voru kopar-
kóngarnir í Utah sem ruddu Joe Hill
úr vegi. Skáldið, söngvarinn og verk-
lýðsleiðtoginn hafði verið hinn hættu-
legasti þrándur í götu þeirra. Og til
þess að hindra að réttarsamsæri þeirra
yrði rannsakað eftir á, komu þeir öll-
um málsskjölum fyrir í glatkistunni.
184