Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Síða 27

EUGENE O’NEILL
tónninn í velflestum sjónleikjum hans. Án
þess að gera sér þess ljósa grein var hann
að byrja að heyja að sér efniviði, sem hann
síðar vann úr við santning þeirra sjö ein-
þáttunga, sem fjölluðu um líf og baráttu
farmanna. O’ Neill er frábrugðinn öðrum
leikskáldum í flestu, en þó mest fyrir þá
sök að hann sækir viðfangsefni sín í eigin
iífsæfintýr og raunir að hætti skáldsagna-
höfunda.
Þessir fyrrnefndu einþáttungar voru
gefnir út með heildarheitinu „Máni yfir
Karibíhafi og sex önnur leikrit um hafið“.
Fjórir þeirra, þ. e. Máni yfir Karibíhafi, Á
leið austur til Cardiff, Heimsiglingin ianga
og I hitabeltinu, mynda eina heild. Það
eru sömu leikpersónur í þeim öllum, og at-
burðasvið þeirra er eitt og hið sama, þ. e.
þilfar kaupfarsins, Glencairn, að undan-
skildri Ifeimsiglingunni löngu, sem gerist
á hafnarkrá í London. Þessir einþáttungar
eru ekki, þegar betur er að hugað, annað
en lítt dulbúin lýsing á einum þætti úr ævi
höfundar, og skipið sjálft, Giencairn, er
meira að segja nákvænt eftirmynd gamals
manndrápsdalls, sem 0’ Neill sigldi á frá
Suður-Ameríku.
Þegar komið var í höfn í Buenos Aires,
fengu hásetarnir kaup sitt greitt. 0’ Neill
slæptist þangað til hann var búinn að eyða
því öllu, og fékk þá vinnu á teiknistofu raf-
vélafyrirtækisins, Westinghouse. Vinnan
var honum ekki ofviða, en svo leiðinleg, að
liann gafst upp eftir hálfan annan mánuð.
Ilann fór nú frá Buenos Aires til La Plata,
hinnar miklu kjötútflutningshafnar Argen-
tínu, og slæptist enn um hríð eða þar til
fjárhagurinn var orðinn svo bágborinn, að
liann átti ekki íyrir máli matar. Hann fór
því aftur á stúfana að leita sér að vinnu, og
eftir tiltölulega stutta leit var hann ráðinn
til Swift-sláturfélagsins. Þar var liann sett-
ur í vöruhús og látinn stafla nautshúðum.
Oþefurinn af þeim var svo megn, að 0’ Neill
var kominn á fremsta hlunn að segja upp
vinnunni, en þá vildi það honum til láns,
að svo mikill eldur kom upp í vöruhúsinu,
að það brann til kaldra kola á nokkrum
tímum. Nú var hann orðinn atvinnulaus enn
á ný. Hann slæptist og svallaði, átti sér
engan fastan náttstað, en svaf undir berum
himni úti í skrúðgörðum, iagði lag sitt við
drykkjumenn og dræsur, vann ekki ærlegt
handtak, nema þegar þannig hittist á, að
pyngjan og maginn voru samtímis tóm og
hver æð í líkama hans heimtaði áfengi.
Þetta drykkjusvall hans endaði á því, að
hann fór aftur í siglingar og nokkrum mán-
uðum síðar var hann aftur kominn til New
York.
Þá var tekið til við drykkjuna á nýjan
leik á fátæklegri ölkrá við Fultongötu, sem
kennd var við Kohba klerk. Sú dýrð stóð
ekki lengi, því að hrátt voru allir aur-
ar O’Neills komnir í vasa klerksins. Þá
fékk hann skipsrúm á kaupfari, sem sigldi
til Southampton. Þegar hann kom heim aft-
ur úr sjóferð þeirri, hélt hann skipsfélög-
um sínum dýrlega veizlu, sem endaði með
þeim hætti, að gestgjafinn sjálfur vaknaði
við vondan draum og verri samvizku 12
tímum síðar í lest á leið til New Orleans.
Hann vissi ekki sitt rjúkandi ráð, en svo
heppilega vildi til fyrir O’Neill, að faðir
hans var þá einmitt staddur í New Orleans
með leikflokki sínum og leitaði þá sonur-
inn til föðurins eins og svo oft áður þegar
hann var í kröggum.
Sumarið 1912 fór liann að vinna sem
blaðamaður fyrir Telegraph, dagblað, sem
gefið var út í New London. Síðastliðin
fimm ár hafði hann fengizt við fjölmörg
óskyld störf: hann hafði verið skrifstofu-
maður, gullgrafari, teiknari, viðgerðarmað-
ur saumavéla, sjómaður, leikari og hálf-
gerður drykkjusvoli og landeyða. Ekki varð
hann úthaldsbetri við blaðamennskuna en
annað, því að hann hætti eftir fjóra mán-
105