Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Blaðsíða 46

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Blaðsíða 46
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR einungis skáldlega valin, heldur er sömu myndinni haldið í allri lýsing- unni. Hún heyrir til því fyrirbrigði í forníslenzkum skáldskaparstíl, sem Snorri kallar nýgj örvingar. Snorra farast orð um nýgjörvingar á þessa leið: „Þá þykja nýgjörvingar vel kveðnar, ef þat mál, er upp er tekit, haldi of alla vísulengð.“ Hér má tví- mælalaust gera ráð fyrir, að höfund- ur sögunnar hafi endursagt drótt- kvæða vísu, sem hlítt hefur hinum ströngu kröfum til nýgjörvinga. En hvaðan kom honum þessi vísa, sem við þekkjum nú einungis af þessari endursögn hans í óbundnu máli? Eins og ég hef drepið á hér að framan, hefur mikið glatazt af hinni fornu náttúrulýrikk íslendinga. En þau fáu brot, sem varðveitzt hafa, gefa nokkra hugmynd um aðal þess skáldskapar. í náttúrukveðskapnum hefur hið myndríka líkingamál drótt- kvæðastílsins notið sín vel, og þar var meira svigrúm til nýgjörvinga en í lofkvæðum um höfðingja og skyldum kveðskap. Sérstakar ástæður ollu því, að lýrikkin glataðist. Hún hafði ekki heimildargildi, nema þegar um var að ræða vísur eftir skáld, sem sögur voru ritaðar um. Þess vegna hefur tiltölulega meira varðveitzt af Ijóð- rænum skáldskap Egils, Kormáks og Hallfreðar en annarra skálda, sem minni sögur fóru af. Úr þessu bæta málfræðiritgerðirnar og Snorra-Edda nokkuð, en þar eru ýmis brot tilfærð til að gera grein fyrir einstökum kenningum. Hinar skáldlegu lýsingar í Fóst- bræðra sögu af vestfirzkri vetrar- hörku minna okkur á eitt tiltekið kvæði, sem fáein brot hafa varðveitzt af í Snorra-Eddu og málfræðiritgerð- unum. Kvæði þetta heitir Norður- setudrápa og er eftir óþekktan mann, sem hét Sveinn. Skáldið Sveinn mun hafa verið uppi á 11. og 12. öld, en annars verður ekkert um hann vitað nema það, sem ráðið verður af kvæð- inu og heiti þess. Það sýnir, að hann hefur einhvern tíma verið á Græn- landi (í Norðursetu). Norðursetudrápa hefur verið stór- kostlegt kvæði, meðan það var heilt, og jafnvel hinar litlu leifar þess sýna mikil skáldleg tilþrif. Sveinn hefur ort kvæðið, eftir að hann fór frá Norð- ursetu, en um hitt verður ekki full- yrt, hvort hann átti heima á íslandi eða í nýlendunni á Grænlandi. Norð- urseta er langt fyrir norðan byggðir íslendinga á Grænlandi, og vetrar- harkan þar nyrðra er mildum mim meiri en kynnzt verður á íslandi. Vel má vera, að einhver sérstakur við- burður hafi knúið Svein til að yrkja þetta kvæði, þótt freistandi væri að ætla, að hin bitra reynsla af heim- skautavetrinum hafi verið tilefnið. í einu brotinu talar skáldið um konu, sem vandi hann á að beita svikum, og mun það vera úr niðurlagserindi drápunnar. En þessi ummæli um kon- 124
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.