Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 46

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 46
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR einungis skáldlega valin, heldur er sömu myndinni haldið í allri lýsing- unni. Hún heyrir til því fyrirbrigði í forníslenzkum skáldskaparstíl, sem Snorri kallar nýgj örvingar. Snorra farast orð um nýgjörvingar á þessa leið: „Þá þykja nýgjörvingar vel kveðnar, ef þat mál, er upp er tekit, haldi of alla vísulengð.“ Hér má tví- mælalaust gera ráð fyrir, að höfund- ur sögunnar hafi endursagt drótt- kvæða vísu, sem hlítt hefur hinum ströngu kröfum til nýgjörvinga. En hvaðan kom honum þessi vísa, sem við þekkjum nú einungis af þessari endursögn hans í óbundnu máli? Eins og ég hef drepið á hér að framan, hefur mikið glatazt af hinni fornu náttúrulýrikk íslendinga. En þau fáu brot, sem varðveitzt hafa, gefa nokkra hugmynd um aðal þess skáldskapar. í náttúrukveðskapnum hefur hið myndríka líkingamál drótt- kvæðastílsins notið sín vel, og þar var meira svigrúm til nýgjörvinga en í lofkvæðum um höfðingja og skyldum kveðskap. Sérstakar ástæður ollu því, að lýrikkin glataðist. Hún hafði ekki heimildargildi, nema þegar um var að ræða vísur eftir skáld, sem sögur voru ritaðar um. Þess vegna hefur tiltölulega meira varðveitzt af Ijóð- rænum skáldskap Egils, Kormáks og Hallfreðar en annarra skálda, sem minni sögur fóru af. Úr þessu bæta málfræðiritgerðirnar og Snorra-Edda nokkuð, en þar eru ýmis brot tilfærð til að gera grein fyrir einstökum kenningum. Hinar skáldlegu lýsingar í Fóst- bræðra sögu af vestfirzkri vetrar- hörku minna okkur á eitt tiltekið kvæði, sem fáein brot hafa varðveitzt af í Snorra-Eddu og málfræðiritgerð- unum. Kvæði þetta heitir Norður- setudrápa og er eftir óþekktan mann, sem hét Sveinn. Skáldið Sveinn mun hafa verið uppi á 11. og 12. öld, en annars verður ekkert um hann vitað nema það, sem ráðið verður af kvæð- inu og heiti þess. Það sýnir, að hann hefur einhvern tíma verið á Græn- landi (í Norðursetu). Norðursetudrápa hefur verið stór- kostlegt kvæði, meðan það var heilt, og jafnvel hinar litlu leifar þess sýna mikil skáldleg tilþrif. Sveinn hefur ort kvæðið, eftir að hann fór frá Norð- ursetu, en um hitt verður ekki full- yrt, hvort hann átti heima á íslandi eða í nýlendunni á Grænlandi. Norð- urseta er langt fyrir norðan byggðir íslendinga á Grænlandi, og vetrar- harkan þar nyrðra er mildum mim meiri en kynnzt verður á íslandi. Vel má vera, að einhver sérstakur við- burður hafi knúið Svein til að yrkja þetta kvæði, þótt freistandi væri að ætla, að hin bitra reynsla af heim- skautavetrinum hafi verið tilefnið. í einu brotinu talar skáldið um konu, sem vandi hann á að beita svikum, og mun það vera úr niðurlagserindi drápunnar. En þessi ummæli um kon- 124
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.