Tímarit Máls og menningar - 01.12.1957, Blaðsíða 89

GEORGES SADOUL
Einmana maður?
Fyrri hluli þessarar frásagnar birtist í síðasta hefti.
T apíiíl 1947 kom Chaplín til New York
ásamt Maríu Pickford, hinni gömlu vin-
konu sinni, og nýju konunni sinni, Oonu, til
þess að vera viðstaddur frumsýningu á nýj-
ustu mynd sinni, Monsieur Verdoux. I
fyrsta skipti í mörg ár liafði hann boðið til
blaðamannaviðtals í veizlusölum Hotel Got-
hams. Chaplín hafði boðið fulltrúum allra
handarískra blaða, alls 100 blaðamönnum.
Ifonuni var ljóst að ekki færri en 95 þeirra
voru fjandsamlegir honum. Hann hóf við-
talið með því að segja: „Nú skuluð þið
byrja á slátruninni!“ Síðan dundi á honum
helliskúr af óþægilegum spurningum:
Hvers vegna eruð þér ekki bandaríslcur
ríkisborgari? Er það satt, að þér hafið sam-
úð með Rússum? Eruð þér bolsévíki?
Iívers vegna tókuð þér þátt í baráttunni
fyrir öðrum vígstöðvum á stríðsárunum?
Hvers vegna tókuð þér ekki þált í skcmmt-
unum bandaríska hersins? Er tónskáldið
Hans Eisler, kommúnistinn, vinur yðar?
Hvaða skoðanir hafið þér á Stalín? Hajið
þér samúð með kommúnismanum?
Viðtalið líktist helzt lögregluyfirheyrslu,
en Chaplín brást hvorki bros né elskuleg
framkoma. En einn blaðamannanna svaraði
að lokum félögum sínum með því að leggja
fyrir Chaplín svohljóðandi spurningu:
„Hvaða skoðun hafið þér á landi þar sem
skorað er á listamann í nafni frelsisins að
gera grein fyrir skoðunum sínum og borg-
ararétti og þar sem síðan er lagt svo hart
að honum að því verður aðeins líkt við
skoðanakúgun?“
Þegar Chaplín var spurður hvers vegna
hann héldi fast við enskan horgararétt svar-
aði hann:
Hversu mjóg sem ég kann að verða gagn-
rýndur œtla ég mér ekki að sœkja um
bandarískan ríkisborgararétt. Ég lít ekki á
mig sem borgara í neinu sérstöku landi, ég
er heimsborgari. Tekjurnar af myndum
mínum koma frá öllum löndum heims, og
meginhluti þessara tekna fer í skatta. Fyrir
Bandaríkin er ég mjög arðbœr gestur, sem
þegar hefur látið í té tíu milljónir dollara.
Þegar Chaplín var spurður um stjóm-
málaskoðanir sínar sagði hann:
Ég held það sé ekki þörf á að draga jólk
í dilka eftir skoðunum. Það leiðir til fas-
isma. Sjálfur er ég ekki í neinum stjórn-
málaflokki. Tilveran er að verða fullflókin,
og maður ætti eiginlega aldrei að hreyja sig
án þess að hafa með sér handbók í siða-
reglum. Svo er nú komið að ekki þarf annað
en að stíga vinstra fæti fyrst út á gangstétt-
ina til þess að vera ákærður fyrir kommún-
isma.
Að lokum spurðu samt nokkrir blaða-
mannanna Chaplín um nýju kvikmyndina.
Um hana sagði hann:
279