Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1969, Qupperneq 177

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1969, Qupperneq 177
Umsagnir um bækur Einar ríki Þegar Þórbergur Þórfíarson lank við að skmásetja ævi Áma Þórarinssonar klerks vax öllxun læsum Islendingtun Ijóst, að ís- lenzkar bókmenntir vom einu öndvegis- verkdnu auðugri, og mundi seint fymast. Ævi Árna Þórarinssonar var ekki aðeins ævisaga í venjulegum skilningi, heldur saga íslenzks marmlífs, er spannaði hátt upp í heila öld og sögusviðið var ekki einasta þetta venjulega j'arðneska síldarplan til- verunnar, heldur hurfu hér heimur og him- inn til hvor annars, framliðnir menn höfðu þar ekki minna hlutverki að gegna en þeir sem í holdinu voru, sjálfur erkióvinurinn rásaði um sveitir og freistaði kiteppusjóðs- bænda og drottinn taldi ekki eftir sér al- mættisverkin þegar fara þurfti heilögum höndum um læri prófastsfrúarinnar svo að hún gekk alheil, þótt áður hefði verið kreppt af gigt. En í þessu efni er hin nýja lífssaga,1 sem Þórbergur hefur tekið að skrá í elli sinni æði ólík ævi prófastsins. Hér eru ekki furðusögur festar á blað. Hið yfirskilvitlega, það sem er af öðrum heimi, skipar lítinn sess á blöðum þessara bóka, þótt því bregði fyrir einstaka sinmum eins og litlu feimnu barni. Því að hér ríkir „síldarplanið" í allri sinni dýrð og tign: fiskur og slor og lifur og fnykur af limda og fýl, en þegar á líður ævisöguna má 1 Einar ríki. I. bindi: Fagurt er í Eyjum, II. bindi: Fagur fiskur í sjó. Þórbergur Þórðarson skráði. Helgafell 1967 og 1968. 280 og 295 bls. kenna hins sæta ilms, er jafnan leggur af guði vorum ágætum — Mammoni. Þetta er ævisaga Einars Sigurðssonar úr Vestmamma- eyj’um, sem enginn kannast við nema hamn sé kallaður viðumefni sínu: Einar ríki. Nafngift þessi er fremur fágæt hér á landi á vorum tímum, en var nokkuð algeng fyrr á öldum. Nú er land vort land blásnauðra kapítalista, sem líta fjálgum1 augum til himins svo segjandi: hér em engir ríkir! En Einar Sigurðsson frá Heiði í Vest- mannaeyjum ber nafn sitt með stolti þess manns, sem hafizt hefur úr engu af eigin afla til auðsældar og stórbrotins athafna- lífs á voru síldarplani. Þegar það spurðist, að Þórbergur Þórð- arson va:ri nú byrjaður að skrá ævisögu Einars ríka að sjálfs hans fyrirsögn urðu m'argir eilítið felmtraðir. Bæði var það, að klenkurinn gnæfði við himin á baksviðinu og skyggði á allt sem lægra var á lofti í náttúrunni, og eins var hitt, að pólitískum hreintTÚarmönnum þótti þá illa komið helg- um sið, er svo róttækur bolsi og refsávönd- ur auðvaldsins á síldarplani voru tæki að skrásetja ævi og afrek þess kapítalista, sem einm bar nafn af auði sínum. Þegar fyrsta bindið kom út, Fagurt er í Eyjum, fannst flestum þeim, sem ég átti tsal við, fátt um bókina, en aftur heyrði ég marga hrósa næsta bindi, Fagur jiskur í sjó. Mig grunar, að þessir misjöfnu dómar um bæk- urnar stafi framar öðru af því, að í seinma bindinu er viðburðarásin, sem að líkum lætur, öll í stænri sniðum en í fyrsta bind- inu: þar sjáum við Einar í Boston, svo 399
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.