Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1971, Síða 26

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1971, Síða 26
Tímarit Máls og menningar lýsingu á slíku atferli. Annar mannfræðingur, Margaret Mead, hefur látið þá skoðun í ljós, að óskhyggja liggi að nokkru til grundvallar þeirri almennu skoðun, að konunni sé eðlislœgt að vilja annast uppfóstrun barna sinna: „Það er við hæfi, að móðir óski þess að annast um barn sitt og því höfum við gert því skóna, að hér væri um að ræða eðliseigind, sem væri ríkari með konum en körlum, vegna þess að sjálf framþróun mannlífsins hér á jörðu hefði hnig- ið að því að svo yrði. Við höfum ályktað sem svo, að úr því að karlmenn fengjust við veiðar, en sú iðja útheimtir framtak, frumkvæði og hugrekki, hlytu karlmenn að búa yfir þessum sömu skapgerðareiginleikum í krafti kyn- ferðis síns.1*1 Aðalvandinn, sem við er að glíma, er samt ekki fólginn í þeirri verkaskiptingu, sem hið menningarlega umhverfi hefur komið á meðal okk- ar varðandi uppeldi hinnar ungu kynslóðar, jafnvel þótt sú verkaskipting sé næsta rígskorðuð. Meginmáli skiptir, að við gerum okkur ljósa grein fyr- ir því, hvernig sjálít uppeldisstarfið fer fram og hvað það útheimtir. Parsons hélt því fram í hinni ítarlegu athugun sinni á þessu efni, að barn- inu sjálfu væri fyrir mestu að njóta umönnunar tveggja foreldra og ætti þá annað foreldrið að annast hina sálrænu þætti uppeldisins, en hitt að sinna þeim þáttum, er sneru að hinu ytra umhverfi. Burðarásar frumfjölskyldunnar eru tveir, annars vegar sambýli tveggja kynslóða undir forræði annarrar þeirra, og á hinn bóginn þeir tveir þættir uppeldisstarfsins, sem áður var getið. Ummæli Parsons um þetta atriði eru mjög í þeim dúr, sem vænta mátti frá hans hendi. Hann segir: „Að minnsta kosti eitt grundvallaratriði í tengslum við ytri eigindir félagslegs kerfis — í því tilviki, sem hér um ræðir, lífeðlisfræðilegur eiginleiki — gegnir úrslitahlutverki að því er varðar að- greiningu fjölskyldumeðlimanna. Hér á ég við, að sumar lífverur framleiða brjóstamjólk en aðrar ekki.“2 Parsons og starfsbræður hans fullyrða, að um alla félagshópa, jafnvel þá frumstæðu ættbálka, sem þau Pritchard og Mead fjalla um, gildi það, að karlkynsforeldrið sinni þeim hlutum, er að umhverf- inu snúa, í tengslum við eiginkonuna, móðurina. Móðirin er þó á ákveðnu þroskaskeiði allt í öllu fyrir barn sitt. Þetta á við um árin, áður en völsa- skeiðið gengur í garð, en á þessu tímabili tengir barnið vellíðan, vöntun, ást og umhyggju við hana eina. Að þessum tíma liðnum kemur svo faðirinn í móðurinnar stað (eða þá einhver annar karlmaður; í kvensiftarsamfélögum móðurbróðir barnsins). í nútíma iðnaðarþjóðfélagi hafa tvö mismunandi 1 Margaret Mead: Sexual Temperament, í The Family and the Sexual Revolution. 2 Talcott Parsons og Robert F. Bales: Family, Socialization and Interaction Process (1956J. 216
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.