Tímarit Máls og menningar - 01.12.1978, Page 113

veittu atvinnu án tillits til arðsemi. Það
hefði ekki verið hægt í stórum stíl
nema með því að láta Landsbankann
gefa út peningaseðla til að kosta at-
vinnubótavinnuna. Það hefði orðið til
að auka eftirspurn eftir vörum sem aft-
ur hefði aukið eftirspurn eftir vinnu
og komið at\'innulífinu þannig í gang
á ný. I þeirri kreppu sem nú hrjáir auð-
valdsheiminn mundi þetta ráð leiða til
óþolandi verðbólgu (eins og við búum
við á Islandi) en kreppa fjórða áratug-
arins var að því leyti frábrugðin að
henni fylgdi tilhneiging til verðfalls en
ekki verðbólgu. Kauplækkunarstefna
sjálfstæðismanna virðist hins vegar hafa
borið í sér hættu á minnkandi eftir-
spurn og þar með minnkandi atvinnu
sem aftur hefði kallað á nýja kauplækk-
un og svo koll af kolli. Það lítur því
svo út frá leikmannssjónarmiði sem
kröfur verkalýðsflokkanna hafi vísað
beinustu leið út úr kreppunni án þess
að séð verði að þeir hafi haft hugmynd
um það. Um þetta vildi maður fá að
vita eitthvað í fræðiriti um stéttabaráttu
kreppuáranna, en blaðamennsku-sagn-
fræðin stefnir þar ekki að hærra marki
en blaðamenn samtímans.
I eftirmála kemur fram að bókin hafi
verið skrifuð í hjástundum höfunda á
einu ári, aðallega á einu sumri. Hug-
myndinni hafi ekki verið hreyft fyrr en
á útmánuðum, og út var bókin komin í
jólakauptíð. Hún ber þess vissulega tals-
verð merki að vera ekki langsoðin.
Margar setningar hefðu mátt slípast við
nánari yfirferð. („Frá sjónarmiði verka-
lýðshreyfingarinnar var þarna um að
ræða ofbeldi gagnvart nýju stéttarfélagi
er berðist fyrir viðurkenningu mótherj-
ans sem samningsaðila um kaup og kjör“
stendur t. d. á bls. 56.) Efnisröð er sums
staðar óþarflega ruglingsleg (t. d. á bk.
Umsagnir um btskur
138—39). Og prentvillur eru heldur
margar. Samt vekur meiri athygli hve
mikið höfundarnir hafa komist yfir að
gera á svo skömmum tíma. Þar nýtur
bókin sýnilega eins af kostum blaða-
mennskunnar. Hefði hún verið skrifuð
samkvæmt viðurkenndum vinnureglum
sagnfræðinga væri hún ekki komin út
enn, langt frá því. Svipað mætti segja
um mikinn hluta af bókaforða okkar
um sögu 19. og 20. aldar. Við verðum
að viðurkenna að við værum fátæk að
söguritum ef ekki nyti hraðvirkni blaða-
mennsku-sagnfræðinnar.
Gunnar Karlsson.
FÓRNARLAMB
KJARNAFJÖLSKYLDU
OG SKÓLAKERFIS1
Óhætt er að fullyrða að tilfinnanlega
vanti frumsamdar íslenskar unglinga-
bækur, þ. e. bækur með annað og há-
leitara markmið en að lýsa eiturlyfja-
smyglurum uppi á öræfum eða loðmælt-
um brúneygðum draumaprinsum með
skakkt bros. Okkur vantar unglingabæk-
ur sem unglingarnir geta sótt til raun-
hæfar viðmiðanir — þannig úr garði
gerðar að þeir geti þekkt sjálfa sig í
sögupersónum og þeirra umhverfi, a. m.
k. að vissu marki. Bækur sem eru bæði
skemmtilegar aflestrar og fjalla jafn-
framt um hluti sem máli skipta, bækur
sem gera þá einhverju nær um lífið og
tilveruna og varpa ljósi á stöðu þeirra.
Gera verður ráð fyrir að enn sem
komið er gegni bækur miklu hlutverki
sem félagsmótandi þáttur í lífi barna og
1 Olga Guðrún Árnadóttir: Búrið.
Reykjavík, Mál og menning 1977,
176 bls.
443