Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Qupperneq 49

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Qupperneq 49
Buldi við brestur gerðist hann brautryðjandi í raunsæissagnagerð. Á gagnfræðaskólaárum mínum á Akureyri og þá á efri árum séra Jónasar heyrði ég þess getið honum til lofs og frama, að á norðlenzkri prestastefnu hafi hann ásamt hinum virðulega klerki Birni prófasti á Miklabæ tekið upp vörn fyrir frjálslyndisstefnuna í trúarefnum gegn þeim, sem risu til gagnsóknar gegn þróun þess tíma. Aldrei var séra Björn þó stimplaður sem vingltrúar- maður. Því síður átti það við um eftirmann hans í prófastsembætti Skagafjarðar, séra Zóphanías í Viðvík. En það var ekkja hans, bróður- dóttir Péturs biskups, sem sagði við mig sumarið 1928, þegar „villu- trú“ mín reis einna hæst, að hún hefði lesið allt, sem eftir mig hafði birzt, og ekki rekist á neitt, sem maðurinn hennar sálugi hefði ekki sagt henni. — Þá vil ég ekki láta þess ógetið, hvernig virðulegir prestar, sem skipuðu þingbekki um aldamótin, risu upp hver af öðrum til fulltingis við skáldalaun handa Þorsteini Erlingssyni, sem lofsöng hvern þann, er sundur vildi höggva „hverja stoð, er himnana ber“. Þar til má færa ekki óvirðulegri nöfn en séra Sigurð í Vigur, séra Jón á Stafafelli og séra Eggert á Breiðabólsstað í Fljótshlíð. Enginn þeirra mat rétttrúnað kirkj- unnar til jafns við íslenskt snilliverk af meistara orðsins. Guðfræðideild Háskólans hafði um skeið algera forustu í barátmnni gegn trúarkreddum liðinna formyrkvunaralda. Það er unaðslegt að geta minnzt þess ljóss, er rann upp fyrir manni við að soga í sig það andrúms- loft, sem ríkti um guðfræði þeirrar stofnunar. Biblíurannsóknir voru teknar sömu tökum og aðrar rannsóknir í bókmenntum og sögu. Okkur var kennt að gera skýran greinarmun á því, hvað teljast mátti örugg sagnfræði, hvað líklegt og hvað með öllu röklaust. Þess átti að gæta vandlega að slá hlutum ekki of föstum, hve sterk rök sem fyrir væru, því að síðar gátu komið fram í dagsljósið nýjar staðreyndir, sem enn voru huldar. Á þennan hátt losnuðum við úr eintrjáningshyggju rétttrún- aðarins, fundum okkur bræður og sysmr í röðum þeirra, sem komizt höfðu að niðurstöðum öndverðum þeim, sem við höfðum aflað okkur, en átm sameiginlega með okkur áhugann fyrir því að brjóta málin til mergj- ar og halla okkur síðan að því, sem hverjum fyrir sig þótti sennilegast. Með nýrri yfirsýn gengust kirkjuyfirvöldin sjálf fyrir breytingum á helgi- siðakerfi sínu til að lagfæra eitthvað lítils háttar hortitti eða botnlausar vitleysur. Sem dæmi vil ég nefna þátt trúarjátningar kirkjunnar í sam- bandi við skírn og fermingu. Við skulum fara 100 ár aftur í tímann. 1879 kemur út ný handbók 39
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.