Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Page 53

Buldi við brestur
að skilja, í hverju hin geigvænlega hætta er fólgin. Mér er það hulið,
hvar í umræddri bók er að finna „ólyfjan“ eða „blygðunarlausa(ri) stork-
un við helgusm tilfinningar kristinna manna“ en finna mætti í flestum
dagblöðum landsins flesta daga, að ég ekki tali um ósköpin í sjónvarpinu.
„Afskræmingu" á heimildum get ég ekki heldur fundið, en tvö atriði þykja
mér líklegast að átt sé við með nefndri dómsáfellingu, og er annað kyn-
ferðislegs en hitt hernaðarlegs eðlis. Svo að við víkjum fyrst að hinu
síðarnefnda, þá er mörgum það óneitanlega viðkvæmt mál, ef því er hald-
ið fram eða það gefið í skyn, að félagi Jesús hafi verið foringi vopnaðrar
uppreisnar. En það er engin ný bóla, að það hafi verið sett fram í töluðu
og rituðu máli hér á landi svo sem víðar um hinn svonefnda kristna
heim, svo að það virtist lítil ástæða til að kirkjuhöfðingjar glömðu sálar-
legu jafnvægi út af litlu bókinni Félaga Jesú. Fyrir nærri hálfri öld sendi
undirritaður frá sér bækling um ævi Jesú, þar sem fram vom færð rök
fyrir því, að Jesús hafi verið dæmdur til dauða fyrir fomsm vopnaðrar
uppreisnar. Þann möguleika heyrði ég fyrst ræddan í guðfræðideildinni,
þegar verið var að skýra frásögnina af því, þegar Pémr postuli hjó eyr-
að af Malkusi. Auðvitað var minn bæklingur „storkun við helgusm til-
finningar“ ýmissa trúaðra manna. Það var ritað gegn viðhorfum hans
bæði af lærðum og leikum, en það datt engum í hug að nefna viðhorf
mitt „afskræmingu“ á þeim heimildum, sem smðzt var við. Einn af
prófessorum guðfræðideildarinnar skrifaði ýtarlegan dóm í Prestafélags-
ritið og gerði sér far um að benda á veilur í minni rökfærslu, því að
vitanlega orkaði þar eitt og annað tvímælis. En hann gerði það ekki
með mddalegum slagorðum, heldur kurteisri rökleiðslu, eins og sið-
mennmðum manni sæmir. — Þá er það hin kynferðislega hlið málsins.
Það em teikningar í Félaga Jesú. Þar á meðal er ein af Jesú, þar sem
hann hvílir hjá stúlku, en er að ræða við félaga, sem leimðu fundar
hans. Það þarf ekki að segja mér, hvernig farið hefur um „helgusm til-
finningar“ ýmissa „kristinna manna“ frammi fyrir þeim ósköpum, því að í
þokkabót er stúlkan alveg hreint bráðhugguleg. En þetta er vissulega eng-
in afskræming á heimildum. Guðspjöllin segja frá því bemm orðum, að
á páskadagsmorguninn hafi þær komið til grafar Jesú báðar tvær María
móðir hans og María Magðalena, eins og um nánusm ástvinina væri
að ræða. Skáldsagnahöfundar, sem byggt hafa verk sín á rituðum heim-
ildum, hafa óátalið skáldað meira inn í en þótt ástarlíf sé látið vera með
í spilinu. En svo einkennilega vill nl, að þrátt fyrir ótvíræð ummæli
45