Tímarit Máls og menningar - 01.02.1983, Page 51

Við erum öll ábyrg
brunasár. Pólarísinn mun bráðna og lönd sökkva í sæ. Nálægt sprengju-
svæðinu mun allt súrefni brenna upp, svo að þeir sem komast í byrgin
kafna. Hvar á að fá mat og vatn í öll þessi ár sem geislavirkni verður á
hættustigi? Sprengjurnar sem líklega yrðu notaðar eru margfalt öflugri en
þær sem varpað var á Hirosima og Nagasaki og því verða afleiðingarnar
margfalt verri. Hverjar sem þær kunna að verða, verður allt of dýrkeypt að
sannreyna þær, til þess má aldrei koma.
Kjarninn í boðskap Helen Caldicott og fleiri friðarsinna er sá að við séum
hvert og eitt ábyrg gagnvart komandi kynslóðum og jörðinni sem við
byggjum. Eina leiðin er að sameinast í baráttunni fyrir friði og afvopnun og
knýja fram breytingar. Hver og einn getur byrjað heima hjá sér, lýst húsið
sitt og bílinn kjarnorkuvopnalaust svæði, sem er auðvitað ekki annað en
viljayfirlýsing um að kjarnorkuvopn séu óæskileg. Síðan má halda áfram,
lýsa bæjarfélagið kjarnorkuvopnalaust svæði, líkt og gert hefur verið í
Bretlandi, Norgi og víðar. Allt vekur þetta umræður sem eru til alls fyrstar.
Síðan þarf að móta nýja stefnu í heimsmálum.
„Við getum ekki látið karla sem haga sér eins og 13 ára unglingar ráða
ferðinni í heiminum“, segir Helen Caldicott. „Eg líð það ekki að slíkir menn
ráði því hvort börnin mín fá að lifa áfram. Við erum að bregðast sem
foreldrar ef við tryggjum ekki framtíð barnanna okkar.“
Helen Caldicott hefur mikla trú á konum sem þjóðfélagslegu afli, vegna
þess að konur standa utan hernaðarmaskínunnar. Hún segir einfaldlega að
þessi helmingur mannkynsins sem svo lengi hefur haldið sig heima við eigi
að taka völdin, kannski gæti það orðið til að bjarga því sem bjargað verður.
Þeir sem hafa séð og heyrt Helen Caldicott hljóta að hrífast af krafti
hennar og trú á lífið. Hún setur fram ógnvekjandi staðreyndir í þeirri von að
upplýsingar komi fólki af stað. Um leið er hún sjálf tákn þess að til einhvers
er að berjast. Stundum virkar málflutningur hennar yfirborðslegur, hún
lýsir stjórnmálamönnum t.d. eins og óþægum strákum en hliðrar sér hjá því
að fara undir yfirborðið í leit að orsökum. Hún nær hins vegar fram
sterkum áhrifum og allir skilja hvert hún er að fara. Sjálf segir hún að óttinn
reki sig áfram, óttinn við það sem getur gerst ef við stöndum okkur ekki
mannlífinu til varnar. „Stundum hef ég gripið til þess ráðs þegar ég vakna á
morgnana og óttinn sækir að mér að fletta upp í 23. sálmi Davíðs, þar sem
segir:
Jafnvel þótt ég fari um dimman dal
óttast ég ekkert illt, því að þú ert hjá mér,
sproti þinn og stafur hugga mig.
Eg var algjörlega trúlaus kona, en friðarbaráttan færði mér trú á guð. Minn
guð er lífið og sköpunarverkið sem við verðum að varðveita."
41