Tímarit Máls og menningar - 01.02.1983, Page 129

Umsagnir um bakur
Redd-Hannesarríma af Steingrími
Thorst. og fleirum (sbr. Isl. æviskrár).
Og af mynd hans að dæma í prentaratal-
inu, þá hefur hann nánast verið glæsi-
menni þegar hann var upp á sitt bezta. —
Hér get ég ekki stillt mig um að skjóta
því að tii gamans, að svo ótrúlegt sem
það kann að virðast þá man ég glögglega
eftir þessum manni og heyrði reyndar
talað um hann oftlega. Eg sá hann að
vísu aðeins í eitt skipti svo ég muni, það
hefur verið sumarið 1930, þegar ég var
sex ára: Hann stóð á tröppupalli að
húsabaki við Ránargötu, gamall og
grannholda í gráum fötum og með grátt
yfirskegg; ef hann var ekki með
gullkeðju þvert yfir vestið, þá er það
furðulegt misminni, en segir sitt; eitt-
hvað var hann að sussa á okkur
krakkana sem vorum þarna að leik (Hét
kannski einhver þeirra Hannes?). Menn
kunna að spyrja, hvernig í ósköpunum
hafi staðið á því, að ég var þarna stadd-
ur. Jú, hún Guðrún amma mín var að
heimsækja hana nöfnu sína sem bjó uppi
í risinu — langömmu Isaks Harðarsonar
skálds. Einhver sagði svo ég heyrði, að
þetta hefði verið hann Fúsi fasti.
Eins og áður er nefnt kynntist ég ekki
Hannesi fyrr en hann var átján ára, en ég
á sextánda ári. Þá vorum við báðir orðn-
ir skáld. Mikil ósköp. Jájá. Um þær
mundir tókust kynni með nokkuð
mörgum upprennandi rithöfundum og
skáldum, fleirum en Hannes nefnir í
endurminningunum, og er þó skilmerki-
lega frá því sagt á flestan hátt svo langt
sem það nær. En þær frásagnir ná ekki
ýkja langt reyndar, og eru að mestu leyti
á ytra borði, einnig hvað sjálfan hann
snertir.
Það er með ólíkindum hvað hann seg-
ir lítið frá sjálfum sér sem skáldi; hvergi
er vitnað í neitt af því sem hann setti
saman á þessum árum, hvorki ljóð né
prósa, fremur en það hafi alltsaman ver-
ið leirbull sem hann skammast sín fyrir
nú. En það var nú eitthvað annað en svo
væri. Astæða þessa kann að vera tvenns-
konar: Hann má vera búinn að gleyma
því öllu eins og það leggur sig (og ber nú
að minnast þess að hann hélt mikla
handritabrennu forðum, þar sem hann
brenndi víst ekki einvörðungu eigin
pródúkti, heldur sendibréfum annarra
o.fl.); og svo hitt, að ritið er ekki saman
tekið á íslenzku og ekki ætlað Islending-
um fyrst og fremst, en væntanlegir les-
endur í Noregi e.t.v. ekki mjög ginn-
keyptir fyrir fjörutíu ára gömlum
yrkingartilraunum unglinga hér úti í
hafsauga.
Hér er hvorki staður né stund til að
gera neina úttekt á H.S. eins og ég minn-
ist hans frá þessum fyrstu fimm árum
sem ég þekkti hann. í smásögu sem ég
skrifaði einhverntíma uppúr stríðinu,
þar sem ég leyfði mér að koma að lýs-
ingum á nokkrum kunningja minna, er
sagt svo um skáld að nafni Hannes Jó-
hannes: „ . . . þráði stundum einveru,
langaði til að passa hænsn í afskekktum
fjalldal þar sem hann gæti skrifað í næði,
vildi skrifa margar þykkar bækur um
lífið . . . “ Ef þessi lýsing passar við
Hannes Sigfússon þessara ára, þá var
hann auðvitað dagdraumamaður rétt
eins og við vorum allir að meira eða
minna leyti, nema hvað hann var máski
ívið óraunsærri flestum öðrum í dag-
draumunum og lagði ekki ýkjamikið á
sig til að láta þá rætast. Það var sem hann
væri teygður milli tveggja öfga: Annars-
vegar langaði hann og beinlínis planlagði
að skrifa þykkar, sálfræðilegar skáld-
sögur með ljóðrænu orðskrúði og bar að
vonum djúpa virðingu fyrir þeim höf-
undum lífs og liðnum sem haft höfðu
119