Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 10

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 10
Timarit Máls og menningar Sæmd þess er að semja heldur ómennsk verk og fylgja aldrei öðrum og búa við áþekkt viljaleysi og þegar það fæddist. Þannig eru viðbrögð stjórnleysingja tímans. Dæmi um hið gagnstæða, þjóðernisanda fasisma er í sögunni eftir Malheiro Dias. Ljóð Pessoa og Sá-Carneiro fá ekki mikinn hljómgrunn hjá almenningi. Hann er reyndar ólæs. En þar sem hann er alveg ólæs hafa merkustu bókmenntaverk sprottið, svo sem í Rússlandi, Frakklandi, en hálflæsið hefur eytt æðri bókmenntum og listum, líkt og samtími okkar sannar. Listamenn tóku ljóðunum samt vel en einkum málararnir, og þá helst Almada Negreiro. An samfylgdar frá myndlist flýgur ljóðlistin aðeins á einum væng. Með Negreiro streyma áhrif frá hinum franskættaða kúbisma og ljóðum Apollinaire, straumarnir bera alþjóðahyggju og hugsun um að maður sjálfur sé forsenda og undirstaða verkanna þó þau kunni að vera alþjóðleg í hugsun: maðurinn er frjálsari og stærri eftir því hvað hann tilheyrir fáum, líkt og þorpsáin í samanburði við stórfljótið. Við alþjóða- hyggjuna sem reis á því að heima er hugurinn bestur en þarf samt að fljúga burt aukast tengslin milli hinna ýmsu þjóða sem tala portúgölsku, einkum við Brasilíu. Ljóðskáldið Luis de Montalvor, sem hafði búið í Río, lagði til við skáldbræður sína í báðum löndum að stofnað yrði nýtt tímarit í Portúgal. Það er þá sem Orpheu kemur út og flýgur frá Erninum og angurværðarstefnu Pascoais. Andlit Evrópu tuttugustu aldarinnar var í mótun. Hin forna hernaðarlist hrundi í Heimsstyrjöldinni fyrri og í hennar stað spratt tæknin við að myrða fólk með skjótum hætti án þess að hermaðurinn kæmi nærri verkn- aðnum: samvisku manna og því að sjá afleiðingu einstakra verka var borgið. Þó var það ekki aðeins á sviði hernaðar sem heimurinn breyttist, atómrann- sóknum fleygði fram með Franck og Hertz, Einstein kom með kenningu sína um afstæðið, kúbisminn gerbreytti viðhorfinu til málaralistarinnar og jafnvel bókstöfum var gefið fullt frelsi á sviði ljóðlistar. Ljóðlínan og rímið urðu að lúta í lægra haldi fyrir aðferðinni við að flétta ljóðið í hugsun og form. Að þessu loknu var hið raunverulega orðið afar varasamt, það voru breytingarnar sem skiptu máli og hið margþætta leysti hið eina sanna af hólmi. Samskipti manna þekktu engin landamæri, kunnugt var að í öllu sem maðurinn aðhefst eru tvær eða fleiri andstæður, hið hlutbundna og óhlut- bundna ríkja í sama eðlinu og reyndar hvarvetna. Heimspekingurinn Huss- erl og sálfræðingurinn Freud mótuðu hugarfar tímans, með aðstoð stjórnleysingjastefnunnar og sósíalismans í samfloti eða háarifrildi, en það hindraði að stefna stjórnleysingja, meðal annars gegn ríki og skattheimtu, afbakaðist í nýfrjálshyggju eins og núna: takmark beggja stefnanna var að afnema skatta og minnka afskipti ríkisins. 480
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.