Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 43

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 43
Nútímaskáldskapur í lausu máli gleymdu heldur ekki hinum gífurlega skorti á tækifærum sem maðurinn verður að búa við í lífinu, einkum er sár skortur á menntun, leikföngum og kvenfólki. Þetta fer dálítið eftir á hvaða aldursskeiði persónan er. I undir- búningi eða í loftinu lágu hinar endalausu þarfir fyrir velmegun. Kannski var það líka að skáldin voru farin að lýsa manninum eins og hann er: í sinni eigin skrípamynd en ekki skapaður af guði. Bæði kirkjunnar menn og róttækir vinstrimenn fóru um leið að flokka skáldskapinn eftir bölsýni og bjartsýni. Hvorir tveggja vildu að maðurinn væri réttsýnn, duglegur til vinnu og í svolitlum engladúr. Sá vandi að vera karlmaður var mikið uppi á teningnum, eins og við sjáum í sögu Namora. Þó var vandi kvenna enn vinsælla efni. Konan þverfótaði ekki í hugarheimi sínum eða heiminum fyrir vandamálum og hætti því að hugsa en lifði í listrænu vændi, bæði í eldhúsum og hvar sem hún steig fæti. Bestu og áræðnustu rithöfundarnir risu þó upp fyrir „kröfu dagsins". Þeir beittu tækni á sviði lista sem enginn veit með vissu í hverju er fólgin. Meðal þeirra var Alves Redol (1911 — 1969). Líf fólks og lífsbarátta sagnapersóna hans er sett á svið í héraðinu Ribatejo. Vinsælasta verk hans er Constantino guardador de vacas e de sonhos (Konstantín, kúahirðir og drauma). Onnur afar vinsæl verk hans eru A barca dos sete lemes (Skip með stýrin sjö) og Barranco dos cegos (Blindragil). Yfir verkum skáldsins bylgjast hlýr andi og hæfileikarnir skína í gegn oft áþekkir háðsku brosi. Jose Gomes Ferreira, fæddur 1900, er eitt höfuðskáld nýraunsæisins í ljóðum, skáldsagna og smásagnagerð. Hann er einslags samviska þjóðarinn- ar, en laus við tilsagnarhneigð í verkum sínum og hina ábúðarmiklu framkomu sem rithöfundar í þannig hlutverki temja sér. Trúlega hefur nærvera stjórnar Salazars svipt skáldið frelsi til að glata því sjálft. Listamenn- irnir urðu að leika í sínum hópi hlutverk andlegra leiðtoga án þess að komast í raun á sviðið þar sem keppt er um hlutverk þjóðskáldanna og þjónkun við þjóðarandann. I lausu máli eru þekktustu verk Ferreira Aven- turas de Joao sem medo (Ævintýri hins óttalausa Jóns) og sögurnar Os segredos do Lisboa (Leyndardómar Lissabonborgar). Carlos de Oliveira, fæddur 1921, varð afar þekktur eftir útkomu skáld- sögu sinnar Uma abelha na chuva (Býfluga í regni). Verkið hefur verið kvikmyndað með allgóðum árangri. Það er skrifað í nýraunsæisstíl en með ljóðrænum næstum þunglyndislegum undirtón þrár og bölsýnis. Oliveira óx sem ljóðskáld úr hópi skálda Novo Cancioneiro, hins nýja söngvasafns eða söngvara. Ur sama hópi kom Manuel da Fonseca, fæddur 1911, sem er hvort tveggja ljóðskáld og smásagnahöfundur en hefur ekki skrifað skáldsögur. Viðhorf Manuel eru augljósust í smásagnasafninu O fogo e as cinzas (Eldurinn og 513
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.