Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1994, Page 55

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1994, Page 55
ingar eignuðust Biblíu á sínu máli eftir siðaskipti en fengju hana ekki ókeypis á dönsku. En þegar menningarleg þjóðernishyggja er á undanhaldi — ásamt trúnaði við fullveldið — þá heimta menn tíu sjónvarpsrásir á ensku inn á hvert heimili, enda borgi erlendir auglýsendur brúsann. Mörg önnur dæmi hliðstæð mætti nefna og tengjast öll því að sú megin- regla Evrópusambands og annarra ríkjablakka okkar daga, að markaðurinn skuli ráða, er í grundvallaratriðum andstæð tilverurökum smáþjóðamenn- ingar. fslenskur háskóli, íslenskt sjónvarp, íslenskt leikhús, tónlistarlíf— allt er þetta tímaskekkja og óþarfi — frá sjónarhóli markaðshyggju. Ekkert af þessu borgar sig. Það er heldur enginn skortur á hagfróðum mönnum sem gera sitt besta til að telja okkur trú um að styrkir samfélagsins — alþingis, sveitafélaga og annarra stofnana fullvalda ríkis — til að halda uppi slíkri starfsemi, séu afbrot gegn réttri hagstjórn. Gott ef ekki ofríki stjórnmála- manna og „menningarvita“ sem vilja hafa „vit fyrir öðrum“. Menning smáþjóðar, ekki síst ef þjóðin er jafn fáliðuð og íslendingar, lifir ekki nema allt leggist á eitt: Hefð, einstaklingar, pólitískur vilji, stofnanir fullvalda ríkis. Við þurfum á hverjum degi að safna liði til að sem flestir sýni menningarstarfsemi þjóðarinnar virkan áhuga, taki þátt í henni með einum eða öðrum hætti. Við getum ekki leyft okkur þann munað að örlítið brot þjóðarinnar komi við sögu til að halda lífi í „hámenningunni" — ef menn- ingarleg stéttaskipting yrði hér svipuð og í Bandaríkjunum til dæmis, þá legði íslensk menning smám saman upp laupana. Það væri kannski hægt að gefa út bók og bók, Björk og Kristján mundu halda áfram að syngja sitt popp og sínar klassísku aríur hér og þar um heiminn en það skipti okkur svosem ósköp litlu til eða frá. Og til þess að þessi daglegi liðssafnaður gangi sæmilega, til að fjöldi þeirra sem í litlu samfélagi sýna menningu sinni einhvern virkan áhuga falli ekki niður fyrir hættumark, þarf pólitískur vilji til sjálfstæðis að vera ótvíræður, fullveldið sterkt en ekki víkjandi. Víkjandi fullveldi er það hægfljótandi deyfilyf sem dregur úr mönnum frumkvæði, eyðir sannfæringu um að eitthvað er okkur léð „sem ekki er í vörslu hinna“ ( Jón Helgason), en innrætir þeim sem upp vaxa óvirka afstöðu þiggjandans. Gott ef ekki lágkúrulegan sníkjulífshugsunarhátt á borð við þann sem tókst að berja niður í sjónvarpsumræðunni um og effir 1960 en hefur æ síðan skotið upp sínum selshaus og lætur nú öllum illum látum TMM 1994:4 53
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.