Tímarit Máls og menningar - 01.12.1994, Blaðsíða 113

Halldór. Ég verð að viðurkenna að ég átti í ákveðnum erfiðleikum með
þennan texta eins og ég nam hann af leiksviðinu og íslenskir gagnrýnendur
virtust heldur ekki geta sæst á þessa færslu á lífi Jónasar til nútímans. Einn
gagnrýnandi lofaði þó leikritið mjög. Sá er af erlendu bergi brotinn og því
örugglega ekki eins forljómaður af sönnum og lognum sögum um náttúru-
fræðinginn og skáldið Jónas Hallgrímsson. Reyndar þótti mér Þórhalli
Sigurðssyni leikstjóra og leikmyndateiknaranum Gretari Reynissyni takast
að koma þessum Ferðalokum haganlega á svið.
En hvaða niðurstöðu um íslenska leikritun má draga af þeim íslensku
leikritum sem frumflutt voru á síðasta leikári? Elsti höfundurinn Oddur
Björnsson vill ganga lengst inn í víðáttu leikhússins, komast undan persón-
unum, fjalla um stórar spurningar, grundvallargildi, tengja sig alheimslitt-
eratúrnum í kompósisjón. Hinir halda sér við afmarkaðri kima. Ólafur
Haukur er orðinn hagvanur í leikhúsinu, hann kann sitt fag og heldur sig
við leikreglur hefðbundins leiJchúss en hann gæti líka ofurvel þanið sig út
fýrir það ef hann kærði sig um. Og miJdð væri spennandi að horfa á
stefnumót leikrits eftir Ólaf Hauk við leikhúsfólk sem leitar út fyrir hefð-
bundinn ramma, kemur á óvart. Árni Ibsen á ugglaust eftir að senda frá sér
fleiri verk og það verður spennandi að fylgjast með því hvernig gamanleik-
urinn og dramað takast á.
Á nýbyrjuðu leikári verður víst fátt að sjá eftir ofangreinda höfunda.
Aðeins þrjú ný íslenskt leikrit verður frumsýnd í stóru leildrúsunum í
Reykjavík. Aðeins eitt eftir gamalreyndan leikritahöfund, einn fárra sem
einvörðungu hefur helgað sig leikritun. Þetta er Guðmundur Steinsson sem
færir okkur persónur hins vinsæla leikrits síns, Stundarfriðar, 15 árum síðar.
í Borgarleikhúsinu er ljóðskáldið Anton Helgi Jónsson þáttakandi í tilraun
leilchóps borgarleikara og Hlínar Agnarsdóttur leikstjóra í nýju unglingaleik-
riti um ófælna stúlku. Tilraunin sem Anton Helgi tekur þátt í felst í afar
náinni samvinnu við leikstjóra og leikara sem og unglinga og aðstandendur
þeirra í víðasta skilningi. Þá ætlar Þór Tulinius leikari og leikstjóri að stýra
nýju verki eftir sjálfan sig, Framtíðardraumum. einnig á litla sviði Borgarleik-
hússins. Þór vakti athygli fyrir fáeinum árum þegar hann setti á svið eigin
leikgerð eftir sögu H.G. Wells, Dal hinna blindu með leiJdiópnum Þíbilju.
Niðurlag
íslensk leikritun er ung grein leikbókmennta og það er elcki hægt að tala um
neinn skóla í því samhengi. Núlifandi höfundar skrifa hver með sínu nefi og
leikstjórar og leikarar eru þar og nolckrir áhrifavaldar. Ugglaust orkar það
ekki hvetjandi til leikritaskrifa hvað íslensk leikrit eru skammlíf. Það er sama
TMM 1994:4
111