Són - 01.01.2009, Page 106

BRAGI HALLDÓRSSON106
ótrautt áfram og biður menn og konur að virða vilja sinn og hlýða
rímunni um leið og skáldið færir það fögrum konum. Síðan hefst
ríman sjálf um söguefnið (12–152). Lokakaflinn (153–158) er ávarp
til kvenna um að þær misvirði ekki þótt skáldið hafi vandað óðinn
miður en vera skyldi og þá gæti hvarflað að einhverjum að Einar hafi
lesið Lilju Eysteins. Jafnframt felur skáldið nafn sitt í 155. vísu og
greinir frá hvenær það hafi ort rímuna og skrifað upp (156–157).
Einar er einn um það af rímnaskáldunum, sem er fjallað um í þessari
grein, að fela nafn sitt í lok rímna. Nokkur skáld önnur segja hins
vegar beint til nafns í lokin.
Meginefni rímunnar er byggt á Hervarar sögu og Heiðreks konungs og
Örvar-Odds sögu en augljóst er að skáldið hefur þekkt vel rímu
Guðrúnar Þórðardóttur og jafnvel rímur eftir fleiri skáld og þar koma
Hallgrímur læknir og Bólu-Hjálmar helst til greina. Skáldið notar
sögurnar jöfnum höndum en vinnur þó úr þeim á svipaðan hátt og
Guðrún og Björn Friðriksson Schram. Engu að síður bætir Einar
ýmsu við frá eigin brjósti með því að túlka söguefnið með sínum hætti
þannig að til verður sjálfstætt verk. Í því efni vekur föðurnafn Ingi-
bjargar strax athygli. Í Hervarar sögu og Heiðreks konungs er hún sögð
Ingjaldsdóttir en Hlöðversdóttir í Örvar-Odds sögu. Í rímunni er hún
aftur á móti sögð Ingadóttir og svo er einnig í rímunum eftir Hallgrím
lækni og Björn Schram. Megináhersla er lögð á harmræna ástarsög-
una. Ríman sver sig að því leyti vel í ætt hnitmiðaðra riddarakvæða
eða jafnvel ballaða sem gjarnan hverfast um eitt tilfinningaþrungið
atriði. Hér er það dauðakossinn og síðan endanlegur sigur ástarinnar
yfir dauðanum (143). Þessi lok rímunnar minna óneitanlega á lok
Tristanskvæðis en það á einnig við um fleiri rímur. Af þessum sökum er
ekki ástæða til að gera nákvæman samanburð á sögunum og rímunni
því að skáldið hnikar til efnisatriðum úr sögunum að eigin vild og
raðar þeim niður eftir því sem hentar meginmarkmiði frásagnarinnar.
Ríman hefst á skilnaði elskendanna við Agnafit (12–34). Þessi kafli
byggir að nokkru leyti á Dánaróði Hjálmars í sögunum báðum með
þeirri breytingu samt að hringurinn góði gegnir mikilvægu hlutverki
í ástarsögunni, skilnaðargjöf Ingibjargar áður en hún kveður Hjálmar.
Þetta á sér ekki stoð í sögunum en er algengt minni úr eldri rímum.
Næst tekur við lýsing á ferðinni til Sámseyjar og bardaganum þar
(35–84). Hér styðst skáldið jöfnum höndum við sögurnar tvær og má
víða finna orðalagslíkingar með þeim og rímunni. Ýmsum atriðum er
þó breytt í þágu frásagnarinnar til að gera hlut Hjálmars sem mestan.
Samtal Örvars-Odds og Hjálmars að loknum bardaganum ásamt