Skáldskaparmál - 01.01.1992, Side 28

26
Frangois-Xavier Dillmann
hann er tekinn eftir síðustu vísindalegu útgáfu Eiríks sögu, sem Ólafur Hali-
dórsson bjó til prentunar í Islenzkum fornritum IV 1985. Eiríks saga er
varðveitt í tveimur gerðum, en samband þessara gerða hefur verið vandlega
rannsakað af Svíanum Sven B.F. Jansson, sem samdi um þetta efni
doktorsritgerð sína, Sagorna om Vinland, sem kom út í Lundi 1944. Utgáfa
Ólafs fylgir Skálholtsbók að svo miklu leyti sem mögulegt var, en á mörgum
stöðum er textinn lagfærður eftir Hauksbók:
I þenna tíma var hallæri mikit á Grœnlandi; hpfðu menn fengit lítit <fang> þeir
sem í veiðiferðir hpfðu farit, en sumir eigi aptr kpmnir.
Sú kpna var <þar> í byggð er Þorbjprg hét; hon var spákona; hon var kpllut
lítilvplva. Hon hafði átt sér níu systr, <ok váru allar spákonur,> ok var hon ein
eptir á lífi. Þat var háttr Þorbjargar á vetrum at hon fór á veizlur, ok buðu menn
henni heim, mest þeir er forvitni var á um forlpg sín eða árferð. Ok með því at
Þorkell var þar mestr bóndi, þá þótti til hans koma at vita hvenar létta mundi
óárani þessu sem yfir stóð.
Þorkell býðr spákonu þangat, ok er henni búin góð viðtaka, sem siðr var til,
þá er við þess háttar konu skyldi taka: Búit var henni hásæti ok lagt undir
hœgindi; þar skyldi í vera hœnsafiðri. En er hon kom um kveldit ok sá maðr er
í móti henni var sendr, þá var hon svá búin, at hon hafði yfir sér tyglampttul blán
ok var settr steinum allt í skaut ofan; hon hafði á hálsi sér glertplur; hon hafði á
hpfði lambskinnskofra svartan ok við innan kattskinn hvítt. Staf hafði hon í
hendi, ok var á knappr; hann var búinn messingu ok settr steinum ofan um
knappinn. Hon hafði um sik hnjóskulinda, ok var þar á skjóðupungr mikill;
varðveitti hon þar í taufr þau er hon þurfti til fróðleiks at hafa. Hon hafði
kálfskinnsskúa loðna á fótum ok í þvengi langa ok sterkliga <ok> látúnsknappar
miklir á endunum. Hon hafði á hpndum sér kattskinnsglófa og váru hvítir innan
ok loðnir.
En er hon kom inn þótti pllum mpnnum skylt at velja henni sœmiligar
kveðjur, en hon tók því eptir <því> sem henni váru menn skapfelldir til. Tók
Þorkell bóndi í hpnd vísendakonunni ok leiddi hann hana til þess sætis er
henni var búit. Þorkell bað hana renna þar augum yfir hjprð ok hjú ok hýbýli.
Hon var fámálug um allt.
Borð váru upp tekin um kveldit, ok er frá því at segja hvat spákonunni var
matbúit: Henni var gprr grautr af kiðjamjólk, en til matar henni váru búin hjprtu
ór allskonar kykvendum þeim sem þar váru til. Hon hafði messingarspón ok
kníf tannskeptan, tvíhólkaðan af eiri, ok var af brotinn oddrinn.
En er borð váru upp tekin gengr Þorkell bóndi fyrir Þorbjprgu ok spyrr
hversu henni virðisk þar hýbýli eða hættir manna eða hversu fljótliga hon mun
þess vís verða er hann hefir spurt eptir ok menn vildu vita. Hon kvezk þat ekki
mundu upp bera fyrr en um morgininn, þá er hon hefði sofit þar um nóttina.
En eptir <um daginn> at áliðnum degi var henni veittr sá umbúningr sem hon
skyldi hafa þá er hon skyldi seiðinn fremja. Bað hon fá sér konur þær sem kynni
frœði þat er þyrfti til seiðinn at fremja ok Varðlokur heita; en þær konur
fundusk eigi. Þá var leitat um bœinn, ef npkkur kynni. Þá svaraði Guðríðr:
‘Hvárki em ek fjplkunnig né vísendakpna, en þó kenndi Halldís fóstra mín mér
á íslandi þat frœði er hpn kallaði Varðlokur.’
Þorbjprg svaraði: ‘Þá ertu fróðari en ek ætlaða.’ Guðríðr segir: ‘Þetta er þess
konar atferli at ek ætla í ongum atbeina at vera, þvíat ek em kona kristin.’
Þorbjprg svarar: ‘Svá mætti verða at þú yrðir mpnnum at liði hér um, en værir
kpna <ekki> at verri. En við Þorkel met ek at fá þá hluti hér til, er þarf.’