Skáldskaparmál - 01.01.1992, Side 71

Rjóðum spjöll í dreyra
69
Framkoma Egils gagnvart líkinu mótast hér vafalítið af rótgróinni trú á mátt
dauðs fólks til illra verka. Ut frá hugmyndum Kristevu má hins vegar geta
sér þess til að nákvæm lýsingin á stirðnun skrokksins dragi okkur nær þeim
jaðri tilvistarleysis sem þrengir hægt og bítandi að okkur öllum.
Samruni þessara þriggja dæma um úrkast — göróttrar fæðu, dýrslegrar
mennsku og líflauss búks - á sér loks vísan stað í skáldmáli Egils sögu. Þar
drepur ekki bara maður mann heldur gæða ernir og úlfar sér á innyflum
andvana líkama. Greina má þrjú stig slíkra lýsinga í vísum sögunnar. Á fyrsta
stiginu er gerður skarpur greinarmunur á þeim sem drepur og þeim dýrum
sem gæða sér á valnum. Vígamaðurinn er þá oft í hlutverki gestgjafa, jafnvel
matreiðslumanns, sem býður vargnum til málsverðar. Fyrstu tvö dæmin hér
að neðan eru tekin úr „Höfuðlausn" sem Egill yrkir um Eirík blóðöx,
þriðja dæmið er tekið úr vísu sem Egill yrkir þegar Einar skálaglamm spyr
Egil hvenær hann hafi reynt mest á sig.
Ó1 flagðs gota
fárbjóðr Skota.
Trað nift Nara
náttverð ara.
(s. 461)
Kom gríðar læ
á Gjálpar skæ.
Bauð úlfum hræ
Eiríkr of sæ.
(s. 461)
Svo fengum val vargi,
varð eg einn bani þeirra.
(s. 502)
Óvinur Skota ól úlf
[flagðs gota]. Hel [nift
Nara] tróð náttverð
arnarins.
Kom saðning [gríðar læ]
úlfsins [Gjalpar skæs].
Eiríkur bauð úlfum hræ
handan við haf.
Svo fékk ég úlfi æti,
ég drap þá einn.
Á öðru stigi eru tengsl vígamanns og vargs óljósari. Fyrsta dæmið hér
fyrir neðan er úr vísu eftir dóttur Arnfinns jarls sem Egill hittir í veislu á
Hallandi, annað dæmið er úr vísu sem Egill yrkir sjálfur eftir fall Þórólfs
bróður síns, þriðja dæmið er úr „Höfuðlausn".
Sáttaðu hrafn í hausti
of hræsolli gjalla.
Varstaðu að þar er eggjar
á skelþunnar runnust.
(s. 426)
Hélt, né hrafnar sultu,
Hringr á vopna þingi.
(s. 438)
Rauð hilmir hjör.
Þar var hrafna gjör.
(s. 461)
Þú sást ekki hrafn
hlakka yfir blóði í
haust. Þú varst ekki
þar sem fluggbeittar
eggjar mættust.
Hringur háði orustu.
Hrafnar sultu ekki.
Konungur rauð sverð (í
blóði). Þar var hrafnager.