Gerðir kirkjuþings - 1999, Blaðsíða 10

miðunum sem unnt er að reiða sig á um torleiði og hættuslóðir allar, anda kærleika, sam-
stöðu, miskunnsemi og réttsýni.
Það er ekki nóg að vita og kunna skil á góðu og illu. Hið mikilvæga er að elska hið
góða. Og hvar lærist það? Siðferði og lífsgildi, að elska hið góða, það er ekki kennt og
miðlað af bókum heldur með fordæmi þar sem hefðir og venjur gegna ómetanlegu hlut-
verki, sögur eru sagðar og rifjaðar upp, hátíðir og heilög tákn og atferli. Þess vegna er það
áhyggjuefni þegar hið kristna samfélag trosnar, þegar guðsþjónusta helgidagsins er van-
rækt, lífæðin stíflast. í athyglisverðu viðtali í bandaríska tímaritinu Newsweek nýverið
vitnar merk íjármálakona í Jonas Salk sem mun hafa sagt: „Við verðum að læra að verða
betri formæður og forfeður. Það merkir,“ segir konan, „að bera umhyggju fýrir heiminum
okkar og meta langtímaáhrif verka okkar, jafnvel á fólk í fjarlægum álfum. Við verðum líka
að muna að við erum mannleg og eigum innri sál. Þegar heimurimi verður flókiraiá og
ópersónulegri getum við varðveitt mennsku okkar með því að bera umhyggju fyrir öðrum
jafnt sem sjálfum okkur.“ Svo mörg voru þau orð.
Hver er raunveruleg staða þjóðkirkjunnar nú við aldamót? Allt þetta sem ég hef tæpt á
varpar ljósi á svarið. Eins og Albert Schweitzer sagði: „Það sem ég veit gerir mig bölsýnan.
Það sem ég vil og vona gerir mig bjartsýnan.“ Við vitum, við sjáum, við þekkjum tímanna
tákn. Ég veit hvað ég vil og vona. Og ég held, nei ég veit að þú vilt og vonar hið sama. Við
viljum reynast niðjum okkar góðir forfeður og formæður, búa í haginn fyrir þá, reynast
skila þeim heilli og betri heimi og auðugra lífi.
Hvað sem öllum tímanna táknum líður þá er tími kirkjunnar samt ekki liðinn vegna
þess að Kristur er enn að verki meðal vor. Hann leitar og laðar og kallar. Og enn heyrir fólk
og hlýðir og fylgir. Og þess vegna er kirkjan að verki, þess vegna erum við að verki.
Kirkjunni er enn við þessi árþúsundamót ætlað sama hlutverk og við þau fyrri, að gera allar
þjóðir að lærisveinum Krists, að skíra menninguna, að helga heiminn, lífið, Kristi þannig
að andi hans nái að glæða og lífga og blessa og lækna undir jarðar og mannlífsins. Kristur
er enn að verki í heiminum okkar. Óttlaus og æðrulaus getum við því horft mót ffamtíðinni
með von. Það er mikilvægasta gjöf og köllun okkar í kristinni kirkju.
Móðir Theresa sagði: „Ávöxtur kyrrðar er bæn. Ávöxtur bænar er trú. Ávöxtur trúar er
kærleikur. Ávöxtur kærleika er þjónusta. Ávöxtur þjónustu er friður.“ Þetta er leiðin sem
okkur er lögð.
Á þröskuldi nýrrar aldar blasir við nýtt ísland, borgríkið Island. Þjóðflutningarnir af
landsbyggðinni til borgarinnar munu hafa afdrifaríkari afleiðingar fyrir íslenska menningu
og þjóðlíf en okkur órar fýrir. Byggðaröskunin merkir nefnilega jafnframt upplausn samfé-
lags, missi ómetanlegra lífsgæða, stoðkerfi nærsamfélagsins riðlast og bresta og samhengi
lands og sögu, þjóðmenningar og minninga rofnar. Það er grátleg tilhugsun.
En þjóðflutningamir úr sveit í borg eru alheimsvandamál, leitin að betra lífi. Þótt
segull borgarlífsins dragi sterkar en nokkru sinni með fýrirheit sín um auðveldara og
áhyggjulausara líf þá megum við samt vita það að ísland á nýrri öld verður þrátt fyrir allt
enn eldgamla ísafold, vettvangur hinnar linnulausu glímu elds og ísa, vinda og vatna.
Landsins börn munu enn ofurseld fangbrögðum við það ofurefli hér yst á norðurslóðum, á
mörkum hins byggilega, lífvænlega heims. Mannlífið mun enn mæta sömu ógn og vá þótt
ytri aðstæður og umbúðir taki breytingum. Ferðin manns verður þegar allt kemur til alls
enn um sama tæpa stíg milli heilla og óheilla, fjörs og feigðar. Enn munu skipta máli
spurningarnar: Hvaðan? Hvert? Hvað er að vera manneskja? Er lífið annað og meira en að
lifa af og njóta? Er lífið ekki líka og umfram allt að hafa eitthvað að lifa fyrir, það sem máli
skiptir, það sem mölur og ryð fá ekki grandað.
6