Peningamál - 01.08.2001, Síða 6

PENINGAMÁL 2001/3 5
fjórðungi. Þá lækkaði raunverð húsnæðis um 2,3%,
en frá áramótum varð 2,6% raunlækkun.
Enn sem komið er virðist nafnlækkun fyrst og
fremst bundin við stærri eignir (þ.e.a.s. einbýli) á
höfuðborgarsvæðinu. Vísitölur fermetraverðs á
höfuðborgarsvæðinu frá Fasteignamati ríkisins eru
einnig góð vísbending um þróun húsnæðisverðs.
Fasteignamat notar þó ekki alveg sömu vogir við að
reikna vísitölurnar og Hagstofa Íslands. Samkvæmt
vísitölum frá Fasteignamati er sérbýli að lækka að
nafnverði bæði í maí og júní. Fyrstu vísbendingar
fyrir júlí benda til þess að fermetraverð í fjölbýli
standi nokkurn veginn í stað eða lækki jafnvel lítil-
lega í verði milli mánaða. Ekki er ólíklegt að niður-
sveiflu verði fyrst vart í minni eftirspurn eftir stærri
eignum. Ef svo er veldur það að öðru óbreyttu minna
framboði notaðra smærri eigna, þar sem þeir sem ella
væru að flytja í stærri eignir sitja eftir í þeim, sem
tefur fyrir verðlækkun þeirra. Erfitt er þó að fullyrða
að eftirspurn valdi mestu um verðþróun á húsnæðis-
markaði. Verulegar sveiflur eiga sér stað í framboði.
Framboð nýrra eigna verður töluvert á næstu mánuð-
um, t.d. í Grafarholti í Reykjavík, Salahverfi í Kópa-
vogi og Áslandi í Hafnarfirði, auk þess sem töluvert
er um nýbyggingar í Garðabæ og Mosfellsbæ. Fram-
boð eldra húsnæðis kynni því að aukast þegar upp-
bygging þessara hverfa kemst á rekspöl.
Aðrir þættir gætu einnig haft áhrif á húsnæðis-
verð. T.d. var lágmarksupphæð húsbréfa til hús-
næðiskaupa hækkuð nýlega. Hún gerir kaupendum
húsnæðis kleift að fjármagna kaupin með ódýrari
lánum en áður, þótt gera megi ráð fyrir að afföll hús-
bréfa aukist eitthvað á móti. Um það er þó erfitt að
fullyrða enn sem komið er. Einnig er óvíst hvaða
afleiðingar nýtt fasteigna- og brunabótamat hefur
fyrir húsnæðismarkaðinn. Lægra brunabótamat gæti
torveldað fjármögnun kaupa á íbúðarhúsnæði, dregið
úr eftirspurn og stuðlað að verðlækkun. Óvíst er þó
hvort gripið verður til ráðstafana til mótvægis. Í sam-
ræmi við alþjóðlega staðla voru fasteignagjöld tekin
úr grunni vísitölunnar sl. vor. Því hefur hækkun fast-
eignagjalda, sem leiðir af hækkun fasteignamats,
ekki áhrif á vísitöluna fremur en aðrir beinir skattar.
Sveiflur í verðbólguálagi ríkisskuldabréfa gefa til
kynna óvissu um verðbólguhorfur
Frá því að Peningamál voru gefin út í maí hefur
verðbólguálag ríkisskuldabréfa sveiflast töluvert,
sem gefur til kynna talsverða óvissu um verðbólgu-
horfur. Sveifla milli einstakra daga varð mest milli
30. apríl og 2. maí, þegar verðbólguálag 2½ árs ríkis-
bréfa hækkaði um 0,7 prósentustig, eða úr 4,9% í
5,6%. Þessi hækkun kom í kjölfar þess að ljóst varð
að vísitala neysluverðs myndi hækka töluvert í maí,
meðal annars sökum hækkunar bensínverðs um mán-
aðamótin. Verðbólguálag þessara bréfa varð mest
6½% 5. júní, en var heldur lægra í júlí. Verðbólgu-
álag ríkisskuldabréfa með u.þ.b. 7 ára líftíma hefur
einnig sveiflast töluvert, en þó minna en skuldabréfa
með styttri líftíma. Frá 30. apríl til 2. maí hækkaði
verðbólguálag þessara bréfa um ½ prósentustig, eða
úr 4% í 4½% og var 4,9% um miðjan júní. Síðan
hefur verðbólguálagið lækkað í samræmi við álag
skuldabréfa með skemmri líftíma og var u.þ.b. 3½%
J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M M J
1998 1999 2000 2001
90
100
110
120
130
140
150
160
Janúar 1998 = 100
Nafnverð
Raunverð
Húsnæðisverð 1998-2001
Mynd 3
Heimildir: Fasteignamat ríkisins, Seðlabanki Íslands.
Íbúðarhúsnæði á höfuðborgarsvæði, 3 mán. meðaltöl
1998 99 00 J F M A M J J
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
%
Verðbólguvæntingar
Tölur í lok mánaðar 1998-2000.
Daglegar tölur tímabilið 1. jan. - 23. júlí 2001
Verðbólguálag
m.v. 2½ ár
Verðbólguvæntingar
almennings
Verðbólguálag
m.v. 7 ár
Mynd 4
Heimild: Seðlabanki Íslands. 2001