Peningamál - 01.08.2001, Qupperneq 7

um miðjan júlí. Lægra verðbólguálag skuldabréfa
með lengri líftíma bendir til þess að markaðsaðilar
telji að verðbólga muni hjaðna þegar horft er lengra
fram í tímann. Verðbólguálagið er þó enn töluvert
fyrir ofan 2½% verðbólgumarkmið bankans sem
bendir til þess að nokkuð vanti á að markaðsaðilar
telji það trúverðugt.
Ný verðbólguspá: Meiri verðbólga á næstunni en
spáð var í maí
Hér kynnir bankinn aðra verðbólguspá sína eftir að
hafa tekið upp verðbólgumarkmið. Hún er gerð við
nokkuð aðrar aðstæður en síðasta spá þar sem gengi
krónunnar hefur lækkað töluvert síðan í lok apríl.
Litlar vonir um að gengið myndi hækka innan tíðar á
ný, leiddi væntanlega til þess að uppsöfnuð gengis-
lækkun varð tilefni verðhækkana og vísitala neyslu-
verðs hækkaði meira en gert hafði verið ráð fyrir.
Þessi mikla hækkun vísitölunnar leiddi til þess að tólf
mánaða breyting hennar fór út fyrir 6% þolmörk
peningastefnunnar í júní. Í nýrri spá gerir bankinn
ráð fyrir áframhaldandi verðhækkunum vegna
gengissigs þótt ársfjórðungshækkunin verði ekki eins
mikil og á síðasta ársfjórðungi. Árleg verðbólga mun
halda áfram að vaxa til loka ársins þegar áhrif geng-
islækkunarinnar verða að mestu gengin yfir. Spáin
gerir ráð fyrir því að verðbólga verði komin inn fyrir
4½% þolmörk peningastefnunnar um mitt árið 2002
og að 2½% verðbólgumarkmiðinu verði náð ári síðar
eða um mitt árið 2003. Forsendur þess að þetta gangi
eftir eru þær að ekki komi til launahækkana umfram
núgildandi kjarasamninga og það launaskrið sem hér
er reiknað með, að gengi krónunnar veikist ekki á ný
og að ofþensla hjaðni á komandi mánuðum.
Í spá bankans í maí var gert ráð fyrir að verðbólga
milli annars ársfjórðungs 2000 og annars ársfjórð-
ungs 2001 yrði 5,1% en verðhækkanir urðu nokkru
meiri en gert var ráð fyrir og varð verðbólgan frá
fyrra ári 6%. Þessi spáskekkja einn ársfjórðung fram
í tímann var fyrir utan 90% óvissubil spárinnar.
Stærstan hluta þessarar verðhækkunar má rekja til
gengislækkunar krónunnar en einnig höfðu launa-
hækkanir á almennum vinnumarkaði og hjá starfs-
mönnum ríkis og bæja, sem vinna við þjónustu, áhrif.
Því er ljóst að sú spá sem bankinn kynnir nú er
nokkru hærri en fyrri spá. Í maí gerði bankinn ráð
fyrir að verðbólga yfir árið 2001 yrði 5,7% og 3,4%
yfir næsta ár. Nú er hins vegar gert ráð fyrir að
verðbólga verði 8,1% yfir árið 2001 og 2,9% yfir
næsta ár. Spár fyrir árið 2003 eru nokkuð svipaðar. Í
maí var gert ráð fyrir 2,1% verðbólgu yfir árið,
samanborið við 2,2% nú. Samkvæmt nýrri spá mun
uppsöfnuð spenna koma fyrr fram en í fyrri spá.
Vegna þessa og lækkunar gengis er spáð meiri verð-
bólgu á næstu misserum en í byrjun næsta árs er gert
ráð fyrir að hækkanir vegna gengislækkunar verði að
verulegu leyti gengnar yfir. Samkvæmt því, mun
draga hratt úr verðbólgu á næsta ári, að því gefnu að
6 PENINGAMÁL 2001/3
Tafla 2 Verðbólguspá Seðlabanka Íslands
Ársfjórðungsbreytingar
Breyting Ársfjórð- Breyting frá
frá fyrri ungsbreyting sama árs-
ársfjórð- á ársgrund- fjórðungi
ungi (%) velli (%) árið áður (%)
2000:1 1,1 4,3 5,8
2000:2 1,4 5,9 5,7
2000:3 0,5 2,1 4,5
2000:4 1,1 4,6 4,2
2001:1 0,9 3,4 4,0
2001:2 3,5 14,5 6,0
Ársbreytingar (%)
Ár Milli ára Yfir árið
1998 1,7 1,3
1999 3,4 5,8
2000 5,0 3,5
Skyggt svæði sýnir spá.
2001:3 2,1 8,6 7,7
2001:4 1,3 5,3 7,9
2002:1 0,6 2,4 7,6
2002:2 0,9 3,6 5,0
2002:3 0,8 3,2 3,6
2002:4 0,8 3,0 3,1
2003:1 0,3 1,3 2,8
2003:2 0,7 2,8 2,6
2003:3 0,6 2,6 2,4
2003:4 0,6 2,6 2,3
Tölurnar sýna breytingar milli ársfjórðungslegra meðaltala
vísitölu neysluverðs.
2001 6,4 8,1
2002 4,8 2,9
2003 2,5 2,2