Peningamál - 01.09.2005, Síða 44

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
3
44
Verðbólguspá Seðlabankans
Verðbólguspáin sem Seðlabankinn birtir í þessu hefti Peningamála
sýnir enn einu sinni meiri verðbólgu til næstu tveggja ára en samrýmist
verðbólgumarkmiði bankans. Reyndar hafa verðbólguhorfur versnað
á heildina litið, einkum á næsta ári. Eftir að Seðlabankinn birti síðast
verðbólguspá voru stýrivextir bankans hækkaðir um 0,5 prósentur
í 9,5%. Á sama tíma hefur gengi krónunnar styrkst um 7½%. Í
grunnspánni sem greint er frá hér á eftir er gengið út frá því að
gengisvísitala erlendra gjaldmiðla haldist óbreytt í grennd við 108
stig á spátímabilinu og að stýrivextir verði óbreyttir út tímabilið. Þrátt
fyrir þessar aðhaldssömu forsendur eru verðbólguhorfurnar lakari
en í júní. Spá sem byggist á breytilegum vöxtum og gengi er einnig
birt hér á eftir. Fylgi vextir nokkurn veginn væntingum markaðsaðila
mun það samkvæmt þessari spá leiða til lækkunar á gengi krónunnar
og fljótlega meiri verðbólgu en í grunnspánni. Forsendur hvorugrar
spárinnar eru fyllilega raunhæfar, en þær undirstrika að ósennilegt er
að verðbólgumarkmiðið náist nema töluvert meira aðhalds verði gætt
á næstu mánuðum en felst í væntingum markaðarins.
Vaxandi innlendur verðbólguþrýstingur...
Eins og í fyrri verðbólguspám Seðlabankans á þessu ári er helsta orsök
aukinnar verðbólgu á næstu tveimur árum veruleg og vaxandi spenna
á innlendum vörumarkaði sem rekja má til kröftugs vaxtar innlendrar
eftirspurnar sem er mun meiri en þjóðarbúskapurinn getur með góðu
móti annað. Slakinn í þjóðarbúskapnum árið 2002 virðist nú hafa
verið heldur minni en áður var talið og vannýtt framleiðslugeta með
öllu horfin þegar líða tók á árið 2003. Útlit er því fyrir heldur meiri
framleiðsluspennu á spátímabilinu en í síðustu spá og er nú gert ráð
fyrir að hún geti orðið allt að 5% á næsta ári að óbreyttu aðhaldsstigi
peningastefnunnar og gengi krónunnar. Þetta er heldur meiri spenna
í hátoppi hagsveiflunnar á næsta ári en spáð var í sumar og mun meiri
en í hátoppi síðustu uppsveiflu árið 2000. Reyndar þarf að fara aftur
til ársins 1980 til að finna viðlíka ójafnvægi í þjóðarbúskapnum.
eftir tólf mánuði og að eftir tvö ár hafi krónan veikst enn frekar og
vísitalan verði þá um 130.
Stýrivextir Seðlabanka Íslands voru hækkaðir um 0,5 prósentur
þann 7. júní sl., í 9,5%. Sérfræðingarnir virðast reikna með að það
hilli undir lok vaxtahækkana því að þeir spá 9,3 stýrivöxtum að
ári og 7,4% eftir tvö ár. Hvort tveggja er lægra en sömu aðilar
spáðu í maí. Athygli vekur hvað greiningaraðilar eru bjartsýnir um
tímasetningar upphafs vaxtalækkunarferlis Seðlabankans miðað
við þær verðbólguhorfur sem þeir telja framundan. Virðast þeir
telja að Seðlabankinn hefji vaxtalækkunarferlið tiltölulega snemma
þrátt fyrir að verðbólga sé vaxandi og langt yfir verðbólgumarkmiði
bank ans.
Töluverður munur er á spám um verðþróun hlutabréfa en svo
hefur verið allt frá ársbyrjun. Einn aðili spáir lækk un næsta árið en
aðrir að verð muni stíga enn frekar.
Loks telja allir að lát verði á hækkun húsnæðisverðs eftir
miklar verðhækkanir síðustu misseri. Sérfræðingarnir búast þó alls
ekki við verðfalli á fasteignum næstu tvö árin.