Peningamál - 01.09.2005, Qupperneq 45

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
3
45
Vaxandi launakostnaður hefur einnig átt þátt í að auka
verðbólguþrýsting. Horfur eru á að atvinnuleysi haldist lágt á spá-
tíma bilinu og verði nokkuð undir því sem talið er geta samrýmst
stöðugu verðlagi á meginhluta tímabilsins. Búist er við að þessi
spenna á vinnumarkaði leiði til aukins launaskriðs og er nú spáð að
launakostnaður á framleidda einingu hækki um rúmlega 4% á ári
á þessu og næsta ári. Á árinu 2007 verður hækkunin heldur minni
en þó rúmlega 3½%. Hækkun launakostnaðar á framleidda einingu
á spátímabilinu er því töluvert umfram 2,5% verðbólgumarkmið
Seðlabankans á öllu tímabilinu, þrátt fyrir ágætan framleiðnivöxt.
... en hátt gengi krónunnar heldur verðbólgu tímabundið niðri
Á móti vaxandi innlendum verðbólguþrýstingi vegur sterkt gengi
krónunnar og tiltölulega lítil erlend verðbólga, fyrir utan mikla
hækkun eldsneytisverðs á alþjóðlegum mörkuðum. Gengi krónunnar
hefur styrkst töluvert frá síðustu spá og er hátt í sögulegu samhengi.
Hins vegar er rétt að hafa í huga að áhrif gengisbreytinga á
innlenda verðbólgu eru einungis tímabundin nema þær hafi áhrif
á verðbólguvæntingar til lengri tíma. Því má gera ráð fyrir því að
áhrif verðhjöðnunar innflutningsverðs í innlendri mynt á innlenda
verðbólguþróun fari smám saman þverrandi þegar líða tekur á
spá tímabilið. Þar að auki eru vísbendingar um að skammtímaáhrif
gengissveiflna á innlenda verðbólgu hafi minnkað á síðustu árum,
eins og fjallað hefur verið um í fyrri heftum Peningamála.
Horfur á að verðbólga verði við efri þolmörk verðbólgumarkmiðsins
út spátímabilið
Þrátt fyrir hærri stýrivexti og sterkara gengi hafa verðbólguhorfur til
næsta árs versnað töluvert frá síðustu spá Seðlabankans. Í júní spáði
bankinn nokkurri hjöðnun verðbólgu til skemmri tíma sem rekja mátti
til styrkingar á gengi krónunnar. Í þeirri spá sem hér er birt vega áhrif
meiri framleiðsluspennu og meiri vaxtar innlends launakostnaðar
á framleidda einingu en áður var spáð hins vegar þyngra en áhrif
sterk ara gengis. Auk þess hafa verðbólguvæntingar þokast upp á
við, eins og áður hefur komið fram. Spáð er 4,2% verðbólgu að ári,
samanborið við 3,3% í júní miðað við sama ársfjórðung (2,7% sé
miðað við spá til jafnlangs tíma).
Verðbólguhorfur tvö ár fram í tímann eru hins vegar svipaðar
og í síðustu spá. Nú er spáð rétt rúmlega 4% verðbólgu eftir tvö ár
en í síðustu spá var spáð rétt undir 4% verðbólgu sé miðað við sama
ársfjórðung (3,7% sé miðað við spá til jafnlangs tíma).
Samkvæmt grunnspánni verður verðbólga yfir 2,5% verðbólgu-
markmiði Seðlabankans á spátímabilinu og við efri þolmörk nánast
allt tímabilið. Að óbreyttu gengi hjaðnar verðbólgan þegar kemur
fram á árið 2007 og nálgast verðbólgumarkmiðið um mitt ár 2008.
Ólíklegt verður hins vegar að telja að gengisforsendur spárinnar haldi
svo lengi.
2003 2004 2005 2006 2007
Endurskoðuð verðbólguspá
Mynd VIII-8
Verðbólguspá 2005/2
Verðbólguspá 2005/3
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
%