Peningamál - 01.09.2005, Blaðsíða 47

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
3
47
raunvextir aðeins hærri. Hins vegar yrðu raunvextir nokkru lægri á
næsta ári, þrátt fyrir heldur hærri stýrivexti því áhrifa gengislækkunar
krónunnar á verðbólgu fer að gæta í auknum mæli. Árið 2007 eru
stýrivextir orðnir lægri en í grunnspánni og raunvextir verulega lægri.
Aðhaldsstig peningastefnunnar í þessari spá er því töluvert minna en
í grunnspánni og hagvöxtur á næstu tveimur árum nokkru meiri, eða
yfir 7% á næsta ári og rúmlega 6% árið 2007. Þetta endurspeglast í
meiri framleiðsluspennu sem yrði rúmlega 5% árin 2006-2007.
... og verðbólguhorfur töluvert verri
Meiri hagvöxtur og lægra gengi krónunnar veldur því að verð-
bólguhorfur í þessari spá eru töluvert verri en í grunnspánni. Verð-
bólga eitt ár fram í tímann er rúmlega 4½% í stað rúmlega 4% í
grunn spánni og rúmlega 5% í stað um 4% eftir tvö ár. Að sama skapi
yrði verðbólga vel yfir 4% efri þolmörkum verðbólgumarkmiðsins allt
tímabilið. Mynd VIII-9 sýnir samanburð á grunnspánni og spá með
breytilega vexti og gengi.
Væntingar markaðsaðila um tímasetningu slökunar peningastefn-
unnar virðast ekki raunsæjar
Ljóst má vera að stýrivaxtaferill sem byggist á markaðsvöxtum er ekki
í samræmi við verðbólgumarkmið Seðlabankans. Annaðhvort er hann
því óraunsær eða markaðsaðilar efast um staðfestu Seðlabankans.
Hann gæti því verið vísbending um að peningastefnuna skorti trú-
verðugleika. Til þess að halda verðbólgu í skefjum og styðja við
gengi krónunnar þarf að knýja fram hækkun raunvaxta í stað þess
að leyfa þeim að lækka eins og gerist í þessari spá. Stýrivaxtaferillinn
sem notaður er í spánni gefur þó aðeins hærri stýrivexti á tímabilinu
en markaðsaðilar virðast vænta, eins og lesa má út úr ávöxtunarferli
óverðtryggðra vaxta. Þar að auki felur gengisferillinn sem notast er
við í sér tiltölulega hóflega lækkun gengis krónunnar miðað við spár
sem greiningardeildir sumra banka hafa gefið út að undanförnu.
Áhættumat verðbólguspárinnar
Spáóvissan upp á við hefur aukist frá síðustu spá
Um verðbólguspá Seðlabankans ríkir eins og endranær mikil óvissa
og afar ólíklegt er að framvindan verði nákvæmlega eins og gert er
ráð fyrir í spánni. Því leggur bankinn mikla áherslu á að horfa til allrar
líkindadreifingar spárinnar við mat sitt á verðbólguhorfum næstu
tveggja ára.
Óvissuþættir verðbólguspárinnar eru í stórum dráttum þeir sömu
og í síðustu spám bankans. Meginóvissan lýtur að gengisþróuninni
eins og spáin með breytilegum vöxtum og gengi ber með sér. Gengi
krónunnar gæti lækkað á tímabilinu sem yki verðbólgu, sérstaklega
ef um skarpa lækkun yrði að ræða. Að sama skapi gæti endurskoðun
kjarasamninga á almennum vinnumarkaði í nóvember haft í för
með sér meiri launakostnað en gert er ráð fyrir í spánni og orðið til
þess að auka verðbólgu enn frekar að öðru óbreyttu. Minna aðhald
opinberra fjármála en gert er ráð fyrir í spánni gæti einnig orsakað
meiri verðbólgu en spáð er. Einnig er hugsanlegt að áhrif boðaðra
skattalækkana og eignaverðshækkana á einkaneyslu séu vanmetin.
1
2
3
4
5
6
2003 2004 2005 2006 2007
Verðbólguspá með breytilegum
vöxtum og gengi
Mynd VIII-9
Grunnspá Seðlabankans
Spá með breytilegum vöxtum og gengi
%