Peningamál - 01.09.2005, Side 56

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
3
56
Seðlabankinn er staðráðinn í að auka trúverðugleika
peninga stefnunnar
Verðbólga fór yfir svokölluð þolmörk verðbólgumarkmiðsins í byrjun
september. Það felur ekki í sér aðra beina kvöð fyrir Seðlabankann
en þá að gera ríkisstjórninni grein fyrir ástæðum fráviksins og
væntanlegum aðgerðum bankans, sem bankinn gerði í greinargerð
sem birtist 19. september og frekar með útgáfu þessa heftis
Peningamála. Hins vegar getur jafn mikil verðbólga og verið hefur sl.
ár skað að trúverðugleika peningastefnunnar. Miðað við óbreytt gengi
myndi verðbólgumarkmiðið tæplega nást fyrr en á árinu 2008. Veikist
gengið umtalsvert gæti það tafist enn meira. Það er ekki ásættanleg
niðurstaða og undirstrikar að væntingar um að Seðlabankinn geti
fljótlega farið að slaka á klónni á ný, sem lesa má úr vaxtarófi
óverðtryggðra skuldabréfa, eru með öllu óraunhæfar. Líklegra virðist
að vextir bankans þurfi að haldast háir – og hærri en þeir eru nú
– mun lengur en flestir virðast álíta.
Verðbólga hefur að meðaltali verið umtalsvert yfir
verðbólgumarkmiði frá því að það var tekið upp, verðbólguvæntingar
hafa um langt skeið verið yfir því og verðbólguspár bankans sjálfs að
óbreyttum vöxtum einnig.17 Í ljósi þess á Seðlabankinn nokkurt verk
fyrir höndum að skapa trúverðugleika um peningastefnuna. Að því
mun bankinn vinna á næstu mánuðum. Trúverðugleikinn verður ekki
áunninn átakalaust, en þegar hann hefur skapast ætti peningastefnan
að hafa sambærileg áhrif við lægri stýrivexti en núverandi aðstæður
krefjast. Með því að létta undir með Seðlabankanum geta stjórnvöld
og aðilar atvinnulífsins ennfremur stuðlað að minni fórnarkostnaði en
ella við að koma böndum á verðbólguna. Óháð því hvort bankinn
nýtur slíks liðsauka mun hann óhikað vinna áfram að framgangi
verðbólgumarkmiðsins. Til langs tíma litið er það bæði atvinnulífi og
einstaklingum fyrir bestu.
17. Hins vegar var verðbólga, með einni undantekningu, við eða undir verðbólgumarkmiði frá
nóvember 2002 til apríl 2004.