Peningamál - 01.11.2006, Blaðsíða 23

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
23
Samkvæmt þjóðhagsreikningum Hagstofunnar var vöxtur at-
vinnu vegafjárfestingar 48½% á fyrsta ársfjórðungi og tæp 6% á öðr-
um fjórðungi miðað við sömu fjórðunga á síðasta ári. Seðlabankinn
gerir ráð fyrir að fjárfesting atvinnuvega standi nánast í stað á seinni
hluta ársins og að vöxturinn verði tæp 8% í ár. Fjárfesting dregst
meira saman á næsta ári í grunnspánni eða um tæp 40%. Spáð er
minni samdrætti árið 2008 en í júlí sökum minna peningalegs aðhalds
í grunnspánni, en fráviksspár gera ráð fyrir meiri samdrætti enda stýri-
vextir hærri.
Fjárfesting í stóriðju og orkuverum í hámarki í ár
Fjárfesting í stóriðju og orkuverum nemur tæpum helmingi at vinnu-
vegafjárfestingar í ár og í fyrra. Hún náði hámarki í ár en gert er ráð
fyrir að hún nemi um 110 ma.kr., sem er lækkun um tæpa 4 ma.kr. frá
júlíspánni. Í lok þessa árs verður um 80% yfirstandandi stóriðjufram-
kvæmda lokið. Á næsta ári er áætlað að fjárfesting í ál- og orkuverum
nemi um 42,5 ma.kr. og aðeins um 13 ma.kr. árið 2008. Mikill vöxtur
atvinnuvegafjárfestingar gefur til kynna að stóriðjufjárfestingin hafi
ekki rutt annarri fjárfestingu til hliðar svo að neinu nemi. Þensluáhrifin
eru að því leyti sterkari en áætlað var.
Aukin fjárfesting í verslunarmiðstöðvum og stórmörkuðum
Stefnt er að verulegum framkvæmdum við uppbyggingu nýrra versl-
unarmiðstöðva og stórmarkaða á næstu misserum víðs vegar um land-
ið. Erfitt er að meta umsvif þessara framkvæmda en ljóst er að árleg
fjárfesting getur numið a.m.k. einum tug milljarða króna næstu árin.
Fjárfesting vegna ráðstefnu- og tónlistarhúss og tengdra bygginga við
hafnarbakkann í miðbæ Reykjavíkur er einnig áætluð um tug ma.kr. á
ári næstu fjögur árin.
Væntingar fyrirtækja glæðast á ný
Samkvæmt könnun Gallup á viðhorfum forsvarsmanna stærstu fyrir-
tækja á Íslandi, sem gerð var í september, eru stjórnendur almennt
jákvæðari og bjartsýnni á aðstæður í efnahagslífinu en í síðustu könn-
un. Enn fleiri telja nú að aðstæður í efnahagslífinu verði betri á næstu
misserum. Bjartsýni þeirra birtist í auknum fjárfestingarvilja miðað við
maíkönnunina, einkum í byggingastarfsemi, orkuverum, samgöngum
og flutningum.
Meirihluti stjórnenda telur sig skorta starfsfólk sem eru sömu
niðurstöður og fengust í síðustu könnun enda er mikil þensla á
vinnu markaði og atvinnuleysi í sögulegu lágmarki. Stjórnendur telja
í auknum mæli að fjöldi starfsmanna muni standa í stað á næstu sex
mánuðum. Forsvarsmenn fyrirtækja eru töluvert bjartsýnni um þróun
innlendrar eftirspurnar og telja nú fleiri að hún muni aukast á næstu sex
mánuðum. Hins vegar eru fyrirtæki sem selja vörur á erlendum mark-
aði frekar svartsýnni um þróun erlendrar eftirspurnar enda hefur gengi
krónunnar tekið að styrkjast á nýjan leik á undanförnum mánuðum.
Í ljósi þess hve laun hafa hækkað mikið á síðasta ári er athyglis-
vert að mikill meirihluti stjórnenda telur að meðallaun eigi eftir að
hækka á næstu sex mánuðum og er um að ræða töluverða aukningu
frá því í síðustu könnun.
1. Fyrir árið 2006 er sýndur vöxtur innflutnings fjárfestingarvara fyrstu
átta mánuði ársins og vöxtur fjármunamyndunar fyrstu þrjá ársfjórðunga
skv. grunnspá.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
Mynd IV-9
Vöxtur fjármunamyndunar og innflutnings
fjárfestingarvöru 1998-2005 og 1.-3. ársfj. 20061
Fjármunamyndun alls
Fjármunamyndun atvinnuvega
Innflutningur fjárfestingarvöru
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
70
‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00‘99‘98
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
Mynd IV-10
Vöxtur atvinnuvegafjárfestingar 2006-2008
Grunnspá
Fráviksspá með óbreyttum vöxtum
Fráviksspá með peningastefnuviðbrögðum
-45
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
200820072006