Peningamál - 01.11.2006, Blaðsíða 79

HRÆRINGAR INNAN PENINGAHAGFRÆÐINNAR
OG STARFSEMI SEÐLABANKA
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
79
Síðustu tveir áratugir tuttugustu aldarinnar voru umrótasamt en
um leið afkastamikið skeið þar sem Phillipsferillinn kom aftur fram á
sjónarsviðið sem heilsteyptara hagfræðisamband með traustari míkró-
hagfræðilegan grunn en áður. Nýkeynesíski Phillipsferillinn er nú meg-
inaðferðin við hönnun hagfræðilíkana til að skýra launa- og verðþróun
og lykilsamband í nútíma hagfræðilíkönum. Hann er engu að síður enn
mjög umdeildur.
Einkum er deilt um hversu vel nýkeynesíski Phillipsferillinn sam-
rýmist niðurstöðum rannsókna um eiginleika verðbólguþróunar og
miðlun peningastefnu. Hann á t.d. erfi tt með að framkalla þá verð-
bólgutregðu sem er algeng í reynd þótt hún hafi reyndar farið minnk-
andi samfara lækkandi verðbólgu á undanförnum árum. Framsýni fer-
ilsins gerir það einnig að verkum að aðgerðir í peningamálum hafa
strax áhrif á verðbólgu í nýkeynesískum líkönum og peningayfi rvöld
geta því stuðlað að verðbólguhjöðnun án tilheyrandi fórnarkostnaðar
í formi lægri hagvaxtar og aukins atvinnuleysis. Þetta er á skjön við
reynslu seðlabanka af eigin aðgerðum.
Í meginhluta rannsóknarritgerð sinnar ræðir höfundur (sjá Þor-
varður Tjörvi Ólafsson, 2006) þær leiðir sem hafa verið reyndar til að
bæta úr þessum erfi ðleikum nýkeynesíska Phillipsferilsins. Vinsæl úr-
lausnarleið er að gera ráð fyrir að aðeins hluti fyrirtækja verðleggi vörur
og þjónustu sína á framsýnan hátt en hinn hlutinn verðleggi vörur sín-
ar í takt við liðna verðbólgu. Með þessu fæst svokölluð blönduð útgáfa
(e. hybrid form) af nýkeynesíska Phillipsferlinum sem stuðlar að meiri
tregðu í verðbólguþróun. Harðar deilur hafa staðið um þetta bland-
aða form á síðastliðnum árum. Að undanförnu hefur kastljósið beinst
að því að innleiða tregbreytanlegar raunstærðir (e. real rigidities) af
ýmsu tagi í nýkeynesísk líkön til að leysa þau vandamál sem blandaði
Phillipsferillinn á við að etja. Athyglin hefur einkum beinst að markaðs-
brestum á vinnumarkaði og fjármálamarkaði. Frumlegar tilraunir til að
innleiða misræmi framboðs og eftirspurnar á vinnumarkaði (e. search
and matching frictions) og fyrirtækjabundið fjármagn (e. fi rm-specifi c
capital) gefa tilefni til aukinnar bjartsýni um að í náinni framtíð muni
draga úr ósamræmi nýkeynesíska Phillipsferilsins og niðurstaðna rann-
sókna um eiginleika verðbólguþróunar og miðlun peningastefnu (sjá
t.d. Walsh, 2005, Christoffel og Linzert, 2005, Woodford, 2005b, og
Christoffel o.fl ., 2006).
Spurningu Krugmans (2000), um hvort þessi aðferð myndi eig-
inlegan míkróhagfræðilegan grunn fyrir framboðshlið þessara líkana
eða hvort sífellt sé verið að fi nna nýjar míkróhagfræðilegar afsakanir
fyrir formi nýkeynesíska Phillipsferilsins, er hins vegar enn ósvarað.
Peningastefna í opnu hagkerfi og
nýkeynesísk hagfræði
Umfjöllunin hér að framan gefur til kynna að enn séu nokkur álitamál
uppi þegar kemur að undirstöðum peningastefnu í lokuðu hagkerfi ,
þótt meiri samhljómur sé á milli þeirra nú en áður. Meiri óvissa ríkir
um aðgerðir í peningamálum í opnu hagkerfi . Innlimun opinna
hagkerfi sþátta í DSGE-heildarjafnvægislíkön er eitt meginviðfangsefni
rannsókna nú um stundir. Hagfræði opinna hagkerfa hefur fl eygt
fram á undanförnum árum en enn er mörgum spurningum ósvarað