Peningamál - 01.11.2006, Blaðsíða 82

HRÆRINGAR INNAN PENINGAHAGFRÆÐINNAR
OG STARFSEMI SEÐLABANKA
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
82
verðmyndunar er fl óknari og innleiðing ýmiss konar tregbreytanlegra
raunstærða, í anda þess sem Christoffel og Linzert (2005) og Wood-
ford (2005b) hafa gert í lokuðu hagkerfi , er mun erfi ðari í opnu hag-
kerfi , einkum á tímum aukinnar hnattvæðingar. Greinaskrif hinnar nýju
þjóðhagfræði opinna hagkerfa hafa þó stuðlað að framförum í aðlög-
un Phillipsferilsins að opnu hagkerfi , einkum með því að koma fram
með betri líkön fyrir verðmyndun og samband verðbólgu og gengis.
Rannsóknir Batinis, Jacksons og Nickells (2000, 2005) og Balakrishnans
og López-Salidos (2002) eru góð dæmi um hagnýta notkun fræðilegs
framlags hinnar nýju þjóðhagfræði opinna hagkerfa. Þau sýna að ný-
keynesískur Phillipsferill fyrir opið hagkerfi getur lýst verðbólguþróun
í Bretlandi. Verð innfl uttra aðfanga er sjálfstæð breyta í ferlinum í takt
við framfarir fræðanna og þróun líkana fyrir verðmyndun í opnu hag-
kerfi (nánari umfjöllun um aðlögun nýkeynesíska Phillipsferilsins má
nálgast í fyrrgreindri rannsóknarritgerð höfundar).
Verðbólguspár gegna mikilvægu hlutverki við mótun framsýnnar
peningastefnu. Alkunna er að gengi gjaldmiðla getur haft áhrif á verð-
bólgu með því að verka á verð innfl uttra vara og aðfanga, auk þess
sem það getur haft áhrif á verðbólguvæntingar. Gengisbreytingar hafa
eftirspurnaráhrif þar sem þær breyta hlutfallslegu verði innlendra og
innfl uttra vara en það hvetur einstaklinga til að hliðra eftirspurn sinni á
milli þessara vara eftir því hvorar eru hlutfallslega ódýrari hverju sinni.
Gengisbreytingar hafa sömuleiðis framboðsáhrif þar sem t.d. styrking
innlends gjaldmiðils lækkar verðlag innfl uttra vara, sem vega þungt í
vísitölu neysluverðs, og hafa því bein áhrif til lækkunar verðbólgu (sjá
nánari umfjöllun í Þórarinn G. Pétursson, 2001).
Lítil opin hagkerfi fl ytja venjulega inn stærri hluta sinna neyslu-
vara en stærri hagkerfi . Þess vegna er gengið eitt mikilvægasta hlut-
fallsverð slíkra hagkerfa. Gengisbreytingar skipta því mun meira máli
fyrir verðbólgu í litlum opnum en stórum hagkerfum. Hins vegar er
nær ómögulegt að spá fyrir um gengissveifl ur og það gerir mótun
framsýnnar peningastefnu, sem byggist á verðbólguspám, mun erf-
iðari í framkvæmd í litlum opnum en í stórum lokuðum hagkerfum.
Fótfesta peningayfi rvalda við stefnumótun er því ekki eins sterk og
ákjósanlegt væri. Sterkar vísbendingar eru um að samband verðlags og
gengis hafi breyst á undanförnum árum þannig að tímabundnar geng-
isbreytingar skili sér seinna og í minna mæli út í verðlag neysluvöru en
áður (sjá umfjöllun í Þorvarður Tjörvi Ólafsson, 2005). Áhrifi n eru þó
mun meiri í litlu opnu hagkerfi eins og því íslenska en í stærri lokaðri
hagkerfum. Mjög stutt er síðan fyrstu DSGE-heildarjafnvægislíkönin
með takmörkuðum áhrifum gengis á verðlag litu dagsins ljós og til-
tölulega fáar greinar fjalla um æskilega mótun peningastefnu í slíkum
líkönum.9
9. Sjá t.d. Smets og Wouters (2002), Justiano og Preston (2004), Lindé, Nessén og Söderström
(2004), Monacelli (2005), Corsetti og Pesenti (2005), Corsetti, Dedola og Leduc (2005),
og Liu (2006).