Peningamál - 01.11.2006, Qupperneq 27

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
27
V Opinber fjármál
Bætt afkoma á yfirstandandi ári eftir metafgang á því síðasta
Horfur eru á töluvert betri afkomu hins opinbera en gert var ráð fyrir
í síðustu Peningamálum. Afgangurinn í ár stefnir í um 7% af lands-
framleiðslu í stað 3%, eins og gert var ráð fyrir í sumar. Horfur fyrir
árin 2007 og 2008 eru einnig töluvert betri. Í stað halla á rekstri hins
opinbera bæði árin er nú gert ráð fyrir 4% afgangi 2007 og 1½%
afgangi árið 2008.
Bættar horfur í ár stafa fyrst og fremst af meiri tekjuafgangi rík-
issjóðs árið 2005 en áður var búist við. Gæti hann orðið allt að 5½%
af landsframleiðslu. Metnar breytingar milli ára eru hins vegar svipaðar
og í síðustu spá. Horfur hjá sveitarfélögunum virðast áþekkar og áður
með heldur vaxandi halla, sem gæti nálgast 1% af landsframleiðslu á
þessu ári.
Horfur á töluvert betri afkomu ríkissjóðs í ár samkvæmt
frumvarpi til fjáraukalaga
Samkvæmt frumvarpi til fjáraukalaga fyrir árið 2006 aukast tekjur rík-
issjóðs um 40 ma.kr. frá því sem gert var ráð fyrir í fjárlögum en um 30
ma.kr. umfram verðlagsbreytingar sem orðnar eru frá fjárlögum. Gjöld
hækka um 12 ma.kr. en breytast ekki að raunvirði. Þrátt fyrir viðbótar-
tekjur er samkvæmt frumvarpinu enn gert ráð fyrir að reglulegar tekjur
lækki að raunvirði um 2% eða 7 ma.kr. milli ára og tekjur af óbeinum
sköttum lækki um 4½% eða 8 ma.kr. Frumvarpið gerir jafnframt ráð
fyrir að raunútgjöld hækki um 1% eða 3 ma.kr. Gangi þessi áætlun eftir
verður afgangur ríkissjóðs um 45 ma.kr. eða 4% af landsframleiðslu.
Afkoman enn betri samkvæmt mati Seðlabankans
Horfur virðast á að afkoma ríkissjóðs gæti orðið töluvert betri en frum-
varp til fjáraukalaga gefur til kynna, eða um 7% af landsframleiðslu.
Skýrist frávikið einkum af því að líklegt virðist að ríkissjóður hafi meiri
tekjur af skattlagningu fyrirtækja og fjármagnstekna en sýndar eru í
fjáraukalagafrumvarpinu og ólíklegt virðist að tekjur af óbeinum skött-
um lækki umtalsvert að raunvirði milli 2005 og 2006.
Tekjur ríkissjóðs af fjármagnstekjuskatti og tekjuskatti lögaðila
eru mjög næmar fyrir hagsveiflunni. Hagnaður fyrirtækja í Kauphöll
Íslands tvöfaldaðist milli ára bæði árið 2004 og árið 2005 og var á fyrri
hluta ársins 2006 um 80% af hagnaði alls ársins 2005. Tekjur ríkis sjóðs
af tekjuskatti lögaðila (vegna ársins 2004) tvöfölduðust milli ára árið
Tafl a V-1 Fjármál hins opinbera 2005-20081

% af landsframleiðslu 2005 2006 2007 2008
Tekjur 48,7 49,4 47,4 45,8
Gjöld 43,2 42,5 43,4 44,5
Afkoma 5,5 7,0 4,0 1,3
Sveifl uleiðrétt afkoma 3,4 5,4 3,1 -0,1
Hreinar skuldir2 5,0 -1,4 -4,8 -5,5
Heildarskuldir 25,8 19,4 15,5 14,6
1. Uppsetning þjóðhagsreikninga. 2. Með innstæðum ríkissjóðs en án lífeyrisskuldbindinga.
Heimildir: Hagstofa Íslands, fjármálaráðuneytið, Fjársýsla ríkisins, grunnspá Seðlabankans 2006-2008.
Tekjur hins opinbera
Gjöld hins opinbera
Mynd V-1
Tekjur og gjöld hins opinbera 2000-2008
% af VLF
Heimildir: Hagstofa Íslands, grunnspá Seðlabanka Íslands.
40
42
44
46
48
50
200820072006200520042003200220012000
Mat í júlí 2006
Mat í nóvember 2006
Mynd V-2
Breyting á spá um tekjujöfnuð hins opinbera
2000-2008
% af VLF
Heimild: Seðlabanki Íslands.
-4
-2
0
2
4
6
8
200820072006200520042003200220012000
Tekjur
Gjöld
Mynd V-3
Tekjur og gjöld ríkissjóðs 2000-2008
% af VLF
Heimildir: Hagstofa Íslands, grunnspá Seðlabanka Íslands.
30
31
32
33
34
35
36
37
38
200820072006200520042003200220012000