Peningamál - 01.11.2006, Qupperneq 58

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
58
Áhrif á vexti
Til að bregða upp mynd af miðlunarferlinu í QMM má líta á niðurstöður
hermunar á áhrifum ófyrirséðrar hækkunar stýrivaxta um 1 prósentu
sem endist í eitt ár. Stýrivextir fylgja því peningastefnureglu en eru
einni prósentu hærri í eitt ár en hún kveður á um.6
Áhrif stýrivaxta á markaðsvexti eru oft nefnd meginmiðlunarferli
peningastefnunnar. Í QMM er ekki gerður greinarmunur á stýrivöxtum
og vöxtum skammtímaverðbréfa á peningamarkaði.7 Í líkaninu leiðir
hækkun stýrivaxta til hækkunar langtímanafnvaxta sem hækka sam-
stundis um 0,7 prósentur en eftir það halda áhrif hækkunarinnar áfram
að seytlast inn uns þau ná hámarki eftir rúmt ár í um 0,8 prósentna
hækkun.
6. Rétt er að hafa í huga að myndunum er einungis ætlað að gefa einfalda mynd af raunveru-
legum áhrifum peningastefnunnar sem geta verið mismunandi hverju sinni. Þær er því ekki
hægt að nota til að spá blint fyrir um það hvernig hagkerfi ð bregst ávallt við breytingum á
peningastefnunni.
7. Rannsóknir á tengslum stýrivaxta og skammtímavaxta á markaði benda til þess að hækkun
stýrivaxta skili sér nær samstundis í hækkun millibanka- og ríkisvíxlavaxta þótt hækkunin
sé ekki alltaf jafnmikil.
Mynd 1
Viðbrögð ýmissa hagstærða við 1 prósentu hækkun stýrivaxta í eitt ár (frávik frá grunndæmi)
Ársfjórðungar
Gengisvísitala Hlutabréfaverð
Ársfjórðungar Ársfjórðungar
Húsnæðisverð Einkaneysla Fjárfesting
Viðskiptajöfnuður (% af grunnferli VLF) Nafnlaun Atvinnuleysishlutfallið
Langtíma nafnvextir
-0,6
-0,4
-0,2
-0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
16151413121110987654321
Prósentur
-0,8
-0,6
-0,4
-0,2
0,0
0,2
0,4
16151413121110987654321
%
-1,2
-1,0
-0,8
-0,6
-0,4
-0,2
-0,0
0,2
16151413121110987654321
%
Ársfjórðungar
-1,8
-1,6
-1,4
-1,2
-1,0
-0,8
-0,6
-0,4
-0,2
16151413121110987654321
%
Ársfjórðungar
-1,6
-1,2
-0,8
-0,4
0,0
0,4
0,8
1,2
1,6
16151413121110987654321
%
Ársfjórðungar
-2,0
-1,6
-1,2
-0,8
-0,4
0,0
0,4
0,8
1,2
16151413121110987654321
%
Ársfjórðungar
-0,6
-0,4
-0,2
-0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
16151413121110987654321
Prósentur
Ársfjórðungar
-0,8
-0,7
-0,6
-0,5
-0,4
-0,3
-0,2
-0,1
0,0
16151413121110987654321
%
Ársfjórðungar
-0,08
-0,06
-0,04
-0,02
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
16151413121110987654321
Prósentur