Peningamál - 01.11.2006, Side 81

HRÆRINGAR INNAN PENINGAHAGFRÆÐINNAR
OG STARFSEMI SEÐLABANKA
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
3
81
result) liggja strangar forsendur um að lögmálið um eitt verð haldi
og að áhrif gengisbreytinga skili sér að fullu inn í verðlag innlendra
neysluvara. Lögmálið um eitt verð tiltekur að hlutfallslegt verð eins
vara eigi að vera hið sama óháð því hvar varan er seld þegar viðskipti
á milli landa eru frjáls og kostnaðarlaus. Þessar forsendur eru á skjön
við niðurstöður umfangsmikilla rannsókna og sígild viðhorf um virkni
peningastefnu (sjá t.d. Engel 1993, 1999, 2002, Campa og Goldberg
2002, og Marazzi o.fl ., 2005).
Nýlegar rannsóknir staðfesta þetta og sýna að innleiðing op-
inna hagkerfi sþátta hefur mikilvægar afl eiðingar í för með sér fyrir
líkanagerð, verðbólguþróun og framkvæmd peningastefnu. Svensson
(2000) telur helstu afl eiðingarnar vera að (i) nýir farvegir myndast í
miðlunarferli peningastefnunnar, (ii) frekari áhersla verði á framsýna
hegðun og hlutverk væntinga, og (iii) taka þurfi tillit til miðlunar er-
lendra áfalla á innlent efnahagslíf.8
Verðmyndun fyrirtækja hefur hlotið mun meiri athygli í greina-
skrifum hinnar nýju þjóðhagfræði opinna hagkerfa en áður. Forsendur
um verðmyndun fyrirtækja skipta sköpum í hvaða DSGE-heildarjafn-
vægislíkani sem er, bæði fyrir opið og lokað hagkerfi . Framsetning á
verðmyndun er mun fl óknari í líkönum fyrir opið en lokað hagkerfi . Í
fyrsta lagi þarf hún að taka tillit til valkosta fyrirtækja varðandi þann
gjaldmiðil sem þau verðleggja vörur sínar í. Í öðru lagi þarf að gera
ráð fyrir mögulegum áhrifum erlendrar samkeppni á verðmyndun
innanlands. Loks þurfa líkönin að lýsa hver áhrif gengisbreytinga á
verðmyndun eru og að hve miklu leyti gengissveifl ur skila sér inn í
verðlag.
Ólíkar forsendur um verðmyndun virðast kannski skipta litlu máli
við fyrstu sýn. Niðurstöður rannsókna benda hins vegar til að gjörólíkar
niðurstöður um heppilegasta gengisfyrirkomulagið líta dagsins ljós eft-
ir því hvernig verðmyndun er gengið út frá. Forsendur um verðmynd-
un skipta sömuleiðis sköpum þegar kemur að útleiðslu nýkeynesíska
Phillipsferilsins fyrir opið hagkerfi sem er í aðalhlutverki í litlum DSGE-
heildarjafnvægislíkönum að því er varðar að skilja og spá fyrir um verð-
bólguþróun. Donald L. Kohn, varaformaður bankastjórnar bandaríska
seðlabankans vék nýverið að mikilvægi verðmyndunar í ræðu: „Ég er
með langan lista af verðbólguráðgátum. Svör við þeim myndu gera
mig að betri hagstjórnaraðila en að mestu leyti velta svör við þessum
gátum á betri skilningi á því hvernig launþegar og fyrirtæki ákvarða
laun og verð.” (Kohn, 2005).
Verðbólguspár í litlu opnu hagkerfi og nýkeynesíski
Phillipsferillinn
Framsetning á verðmyndun í DSGE-heildarjafnvægislíkönum fyrir opið
hagkerfi hefur veruleg áhrif á útleiðslu nýkeynesíska Phillipsferilsins,
eins og áður segir. Aðlögun hans að opnu hagkerfi hefur reynst afar
vandasöm enda er þar glímt við mun meiri vanda en í lokuðu hag-
kerfi . Míkróhagfræðilegur grunnur hans er veikari þar sem framsetning
8. Svensson ræðir ekki áhrif þess að gengisbreytingar skili sér ekki að fullu inn í innlent verðlag
(e. incomplete exchange rate pass-through).