Peningamál - 01.03.2007, Side 65

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
65
innlendrar eftirspurnar en raunin varð. Ein skýring hægari aðlögunar er
að húsnæðisverðbólga, sem var í rénun á fyrri hluta síðasta árs, hefur
hjaðnað hægar en bankinn spáði þar sem aukið líf hefur færst í fast-
eignamarkaðinn á nýjan leik. Þá hefur dregið úr aðhaldi í opinberum
fjármálum.
Aðlögun innlendrar eftirspurnar í íslenskum þjóðarbúskap hefur
einnig verið hægari en Seðlabankinn hefur spáð. Fjárfesting hefur ver-
ið meiri en spár bankans gerðu ráð fyrir og hægari hjöðnun húsnæðis-
verðbólgu og aðhaldsstig opinberra fjármála hafa einnig verið áhrifa-
þættir hér eins og í Nýja-Sjálandi.
Fylgni á milli gengis krónunnar og nýsjálenska dalsins
Gengi nýsjálenska dalsins og íslensku krónunnar hefur verið afar við-
kvæmt fyrir breytingum á erlendum fjármálalegum skilyrðum og tölu-
verð fylgni verið á milli gengis gjaldmiðlanna tveggja á köfl um (sjá
mynd 5). Fylgnin er vísbending um áhrif vaxtamunarviðskipta í fjár-
eignum í gjaldmiðlum landanna tveggja. Stórar upphæðir skuldabréfa
útgefi nna af erlendum aðilum á erlendum fjármálamörkuðum í gjald-
miðlum landanna tveggja eru á gjalddaga í ár og gætu mögulega haft
áhrif á gengi gjaldmiðlanna.

Prófsteinn á getu peningayfirvalda til að stuðla að stöðugleika
Sérfræðingar Seðlabanka Nýja-Sjálands hafa í samstarfi við sérfræð-
inga utan bankans lagt mikla vinnu í að rannsaka hvort hægt sé að
stuðla að auknu jafnvægi í utanríkisviðskiptum og meiri stöðugleika
gengis án þess að það komi niður á meginhlutverki bankans að tryggja
framgang verðbólgumarkmiðsins. Niðurstöður rannsóknanna eru ekki
einhlítar en fela ekki í sér hvatningu til grundvallarbreytinga á um-
gjörð eða markmiðum peningastefnunnar.2 Aukin áhersla á að tryggja
stöðug leika gengis gæti leitt til aukinna sveifl na í verðbólgu og hag-
vexti. Hins vegar væri, eins og á Íslandi, hægt að styrkja miðlunarferli
peningastefnunnar m.a. með því að efl a útgáfu ríkisskuldabréfa.
Kallað eftir aukinni skuldabréfaútgáfu ríkisins
Nýja-Sjáland og Ísland eru skuldugustu ríkin innan OECD. Aðeins lítill
hluti erlendra skulda þeirra eru hins vegar skuldir ríkisins. Lánsfjárþörf
ríkissjóða beggja landa hefur því dregist ört saman og skuldabréfaút-
gáfa þeirra sömuleiðis. Seðlabankastjóri nýsjálenska bankans hefur lagt
áherslu á að ríkissjóður haldi engu að síður áfram að gefa út skuldabréf
í nýsjálenskum dal, en útgáfa slíkra bréfa er mjög mikilvæg fyrir verð-
myndun á fjármálamarkaði og því mikilvæg fyrir miðlun peningastefn-
unnar. Seðlabanki Íslands hefur einnig lagt áherslu á mikilvægi þess að
ríkið sinni þessu hlutverki hér á landi.
2. Sjá New Zealand Treasury og Reserve Bank of New Zealand (2006). „Testing stabil-
isation policy limits in a small open economy: proceedings from a macroeconomic policy
forum“.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Nýja-Sjálands.
%
Mynd 4
Vöxtur þjóðarútgjalda 1998-2006
-10
-5
0
5
10
15
20
25
200620052004200320022001200019991998
Ísland
Nýja-Sjáland
Heimildir: Seðlabanki Nýja-Sjálands, Seðlabanki Íslands.
Mynd 5
Gengi krónu gagnvart Bandaríkjadal og
gengisvísitala nýsjálenska dalsins
Daglegar tölur 1. janúar 2003 - 19. mars 2007
Gengisvísitala nýsjálenska dalsins (h. ás)
ISK/US$ (v. ás)
Júní 1979=100KR/$
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
58
60
62
64
66
68
70
72
74
76
‘072006200520042003