Peningamál - 01.03.2007, Síða 69

F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
69
krónunnar í reikningshaldi innlendra fyrirtækja. Undir lok febrúar var
krónan orðin sterkari en hún hafði verið í lok október. Lækkun á hluta-
bréfum í Kína í lok febrúar, sem smitaðist yfi r á aðra markaði, virðist
hafa verið kveikjan að skammvinnri veikingu krónunnar í lok febrúar
og byrjun mars. Virðist sem um tímabundna leiðréttingu hafi verið að
ræða frekar en varanlegri viðsnúning til aukinnar svartsýni.
Gjaldeyrisforði efldur
Í nóvember 2006 fór ríkissjóður í sérstaka aðgerð til efl ingar á gjald-
eyrisforða Seðlabankans. Hún var fjármögnuð með skuldabréfaútgáfu
ríkissjóðs á Evrópumarkaði að fjárhæð 1 ma. evra til 5 ára. Allt andvirði
lántökunnar var lagt inn í Seðlabankann sem fjárfesti í eignasafni í
evrum með svipaðan líftíma í samræmi við reglur um stýringu gjald-
eyrisforðans.
Innlendur fjármálamarkaður hefur sem kunnugt er tekið stakka-
skiptum á undanförnum árum. Innlendar fjármálastofnanir hafa vaxið
hratt og erlendir fjárfestar eru mun virkari þátttakendur í krónuvið-
skiptum en áður. Í ljósi þessa, og athugasemda frá matsfyrirtækjum um
lága erlenda lausafjárstöðu, var ákveðið að bregðast við með efl ingu
gjaldeyrisforðans. Hann óx um 90 ma.kr við þessa aðgerð, úr um 70
ma.kr. í 160 ma.kr.
Andvirði reglulegra gjaldeyriskaupa Seðlabankans á markaði
hefur undanfarin ár að mestu verið varið til greiðslu vaxta og afborg-
ana af erlendum lánum ríkissjóðs. Bankinn hyggst halda áfram að
kaupa gjaldeyri á markaði í sama mæli eða 6 m. Bandaríkjadala á viku.
Horfur eru á að gjaldeyrisforði Seðlabankans samsvari öllum erlendum
skuldum ríkissjóðs upp úr miðju ári 2007.
Skuldabréfamarkaður
Innlendur skuldabréfamarkaður glímir við vandamál sem skýrist af
smæð hans. Útgáfa ríkisskuldabréfa er af skornum skammti enda
fjárhagur ríkissjóðs sterkur og engin þörf fyrir útgáfu skuldabréfa frá
sjónarhóli fjármögnunar. Útistandandi fl okkar ríkisbréfa eru smáir og
verðmyndun óskilvirk. Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra bréfa sveifl ast
því mikið frá degi til dags samanborið við hliðstæðar útgáfur annarra
ríkja. Líftími lengsta bréfsins sem nú er útistandandi er aðeins sex ár.
Ríkisbréf gegna veigamiklu hlutverki í hverju landi. Þau end-
urspegla ávöxtunarkröfu áhættulausrar fjárfestingar og er ávöxtunar-
krafa annarrar fjárfestingar iðulega metin sem álag á áhættulausa vexti.
Í ljósi tryggrar stöðu íslenska ríkisins er ólíklegt að farið verði út í aukna
útgáfu á næstu misserum. Það er miður, því að nægjanlegt framboð
ríkisbréfa stuðlar að aukinni dýpt óverðtryggða skuldabréfamarkaðar-
ins og er mikilvæg forsenda greiðrar miðlunar peningastefnunnar um
vaxtarófi ð. Noregur og Ástralía eru tvö dæmi um lönd þar sem skulda-
staða ríkissjóðs er afar góð en myndarlegri útgáfu ríkisskuldabréfa hef-
ur engu að síður verið haldið áfram í þeim tilgangi að stuðla að tilvist
áreiðanlegs vaxtarófs og eðlilegri vaxtamyndun á markaði. Viðvera á
markaði auðveldar líka að öðru jöfnu aðgang að lánsfé þegar þess
gerist þörf.
Lítil eftirspurn reyndist eftir 2 ára ríkisbréfum í útboði Lánasýsl-
unnar í febrúar en væntanlega má rekja það til skattabreytinganna.
100
107
114
121
128
135
nosjjmamfj
Mynd 6
Vísitala gengisskráningar
Daglegar tölur 3. janúar 2006 - 23. mars 2007
31. des. 1991=100
Heimild: Seðlabanki Íslands.
mfjdá
2006 2007
Erlendar skuldir
Gjaldeyrisforði
Mynd 7
Gjaldeyrisforði og vergar erlendar skuldir
ríkissjóðs
2. ársfj. 2000 - 4. ársfj. 2006
Ma.kr.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
0
22
44
66
88
110
132
154
176
198
220
2006200520042003200220012000
Mynd 8
Ávöxtun ríkisbréfa
Daglegar tölur 3. janúar 2006 - 23. mars 2007
%
Heimild: Seðlabanki Íslands.
7
8
9
10
11
12
13
RIKB 13 0517
RIKB 10 0317
RIKB 08 1212
RIKB 08 0613
djmm mfjnosájafj
2006 2007