Peningamál - 01.03.2007, Qupperneq 80

BIRT ING E IG IN STÝRIVAXTASPÁR EYKUR
ÁHRIFAMÁTT PENINGASTEFNU SEÐLABANKA
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
1
80
ferillinn sé dreginn inn í blævængsformið líkt og Noregsbanki gerir.
Með þessu birtingarformi vilja þeir koma í veg fyrir að of mikil athygli
beinist að þeim stýrivaxtaferli sem líklegastur er talinn og undirstrika
óvissu spánna. Þeir telja ennfremur að þetta birtingarform sé í mestu
samræmi við kröfuna um gagnsæi.
Sænski seðlabankinn tilkynnti um ætlun sína að birta vaxtaspá
um miðjan janúar á þessu ári (sjá Rosenberg, 2007). Áður höfðu
reyndar komið fram vísbendingar um að bankinn myndi fara þessa leið
og formaður bankastjórnar hafði lýst yfi r stuðningi við það í ræðu áður
en skýrsla Giavazzis og Mishkins kom út. Rosenberg (2007) greinir
frá því að bankastjórnin líti á þetta sem eðlilegt framhald af því að
bankinn færði sig frá því að byggja spár sínar á óbreyttum vöxtum
yfi r í markaðsvæntingar. Markmið birtingarinnar sé að hafa meiri áhrif
á væntingar markaðsaðila en skrefi ð feli ekki í sér neinar breytingar á
sjónarmiðum bankans um hvernig beri að framkvæma peningastefn-
una (sjá Sveriges Riksbank, 2007a). Stýrivaxtaferill bankans hverju
sinni þarf því að vera í samræmi við yfi rlýsingar bankans um æskilega
framkvæmd peningastefnu en sú lýsing er ekki eins nákvæm og skil-
yrði Qvigstads (2006).2 Bankinn birti fyrstu stýrivaxtaspá sína í febrúar
á sama formi og Noregsbanki þar sem líklegasti ferillinn er dreginn inn í
blævængsformið (sjá Sveriges Riksbank, 2007b, og mynd 5).
4. Þróunin hjá Seðlabanka Íslands
Líkt og aðrir seðlabankar á verðbólgumarkmiði hefur Seðlabanki Ís-
lands leitast við að gefa verðbólguvæntingum betri kjölfestu og draga
úr óvissu á mörkuðum með því að gefa sterkari vísbendingar um hvað
bankinn teldi líklega þróun stýrivaxta næstu misserin. Þetta hefur
bankinn gert með ýmsum hætti (sjá Þorvarður Tjörvi Ólafsson, 2006).
Í upphafi fór mest fyrir opinskárri umræðu í Peningamálum um fram-
tíðarhorfur í vaxta- og verðbólgumálum, en síðustu misserin hefur
bankinn tjáð sig um þær væntingar sem lesa má út úr framvirkum
vöxtum á markaði og birt stýrivaxtaferla sem samkvæmt hermunum
með þjóðhagslíkani bankans tryggja að verðbólgumarkmiðið náist á
spátímabilinu. Aukið gagnsæi hefur ekki síst birst í breytingum á vinnu-
brögðum við gerð þjóðhags- og verðbólguspár.
Þjóðhags- og verðbólguspá Seðlabankans hefur tekið verulegum
breytingum frá því að bankinn tók upp verðbólgumarkmið í mars árið
2001 (sjá töfl u 3). Sú þróun endurspeglar framfarir í spágerð innan
bankans, vilja hans til að hafa áhrif á væntingar markaðsaðila og sívax-
andi óánægju með forsendur spánna um stýrivexti og gengi.
Grunnspáin gekk lengst af út frá óbreyttum stýrivöxtum og
óbreyttu gengi frá spádegi og út spátímabilið. Bankinn birti í fyrsta
skipti fráviksspá með stýrivaxtaferli sem byggðist á fólgnum framvirk-
um vöxtum í desemberhefti Peningamála árið 2004. Í septemberhefti
Peningamála árið 2005 var fráviksspánni breytt þannig að í stað þess
að byggjast einungis á framvirkum vöxtum tók hún einnig mið af svör-
2. Noregsbanki endurskoðaði skilyrði Qvigstads (2006) í nýrri peningamálaskýrslu sinni og
einfaldaði þau þannig að þau eru áþekk yfirlýsingum sænska seðlabankans (sjá Norges
Bank, 2007).
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Stýrivextir
Mynd 5
Stýrivaxtaspá sænska seðlabankans
Spátímabil: 1. ársfj. 2007 - 1. ársfj. 2010
Heimild: Riksbank.
0
1
2
3
4
5
6
2005 2006 2007 2008 2009 2010
%