Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 3

Stefnuyfirlýsing bankastjórnar Seðlabanka Íslands
Stýrivextir Seðlabanka Íslands óbreyttir
Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að stýrivextir bankans
skuli vera óbreyttir, þ.e. 13,3%.1 Verðbólga hefur hjaðnað hægar en
gert var ráð fyrir í spá bankans í mars sl. þótt gengi krónunnar hafi
hækkað meira en reiknað var með. Verðbólga mælist nú 4% en áætluð
undirliggjandi verðbólga um 6%. Verðbólguhorfur til næsta árs hafa
versnað síðan í mars og útlit er fyrir að verðbólgumarkmiðið náist síðar
jafnvel þótt stýrivöxtum verði haldið óbreyttum lengur en reiknað var
með. Spáin nú bendir til að ekki verði unnt að lækka stýrivexti fyrr en
á fyrri helmingi næsta árs eigi viðunandi horfur að vera á að verðbólga
verði við markmið á því ári og að það náist að fullu snemma árs 2009.
Um stýrivaxtaferilinn í grunnspánni gildir sem fyrr að hann felur ekki
í sér yfi rlýsingu eða fyrirheit bankastjórnar. Hann er hins vegar þýð-
ingarmikil vísbending um hverjir stýrivextirnir þurfa að vera að öðru
óbreyttu til þess að verðbólgumarkmiðið náist á spátímanum.
Sú ákvörðun bankastjórnar að halda stýrivöxtum óbreyttum
þrátt fyrir verri verðbólguhorfur tekur mið af tvennu. Annars vegar
eru raunstýrivextir orðnir háir og hafa haft vaxandi áhrif á ávöxtun
bæði óverðtryggðra og verðtryggðra skuldabréfa. Stefnuyfi rlýsing
bankastjórnar og stýrivaxtaferillinn sem birtust í síðasta hefti Peninga-
mála virðast því hafa haft tilætluð áhrif. Gengi krónunnar hefur einnig
hækkað umfram spár síðan í mars. Núverandi stýrivextir veita umtals-
vert aðhald gagnvart verðbólguþrýstingi. Hins vegar hefur verið meiri
spenna í efnahagslífi nu í ár en búist var við. Þótt þjóðhagsreikningar
fyrir fyrsta fjórðung ársins virðist benda til þess að dregið hafi úr vexti
innlendrar eftirspurnar hníga fl estir aðrir hagvísar í aðra átt. Gildir þá
einu hvort litið er til vinnumarkaðar, fasteignamarkaðar, hlutabréfa-
markaðar, væntinga- og viðhorfsvísitalna, útlána, veltu í smásöluversl-
un, greiðslukortaveltu eða undirliggjandi verðbólgu. Hvarvetna blasir
við mikill og jafnvel aukinn vöxtur. Þétt aðhald verður því að standa
lengur en áður var reiknað með.
Fráviksdæmi og áhættumat sýna að líklegra er að verðbólga verði
meiri en grunnspáin sýnir en að hún verði minni. Sem fyrr er gengi
krónunnar stærsti áhættuþátturinn. Vegna mikillar eftirspurnar í þjóð-
félaginu hefur hækkun þess undanfarna mánuði ekki skilað sér í hjöðn-
un verðbólgu. Raungengi krónunnar er á ný orðið mjög hátt og felur
í sér auknar líkur á gengislækkun þegar fram líða stundir. Tillit er tekið
til þessarar áhættu í grunnspánni og áhættumati. Heimilin sækjast nú
mjög eftir lánum sem bundin eru gengi lágvaxtagjaldmiðla. Hætta er
á að þau vanmeti áhættuna sem í þeim felst. Viðskiptahalli var mun
minni á fyrsta fjórðungi ársins en búist var við, en að teknu tilliti til
1. Stýrivextir Seðlabankans eru nú settir fram sem nafnvextir í stað ávöxtunar áður; 13,3%
nafnvextir samsvara 14,25% ársávöxtun reglulegra veðlána Seðlabankans. Breytingin var
skýrð í fréttum bankans nr. 9/2007 frá 16. maí 2007 og nr. 13/2007 frá 18. júní 2007.