Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 38

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
38

Rammagrein IX-1
Breytingar á grunnspá
frá Peningamálum
2007/1
Eftir því sem nýjar upplýsingar berast eru staða og horfur
efna hagsmála endurmetnar og spár breytast. Í þessari rammagrein
er helstu breytingum á þjóðhags- og verðbólguspánni frá síðustu
Peninga málum lýst og grunnspáin borin saman við líkindadreifi ngu
síðustu grunnspár.
Meginniðurstaðan er að heldur aðhaldssamari peningastefnu
þurfi til að ná verðbólgumarkmiðinu innan ásættanlegs tíma en áður
var talið. Óbreyttur stýrivaxtaferill frá síðustu grunnspá hefði þýtt
enn hægari hjöðnun verðbólgu að markmiði, sem byði þeirri hættu
heim að verðbólguvæntingar fjarlægist markmiðið á nýjan leik. Hér
skiptir hraðari gengislækkun í nýrri grunnspá sköpum.
Gengi krónunnar veikist hraðar en í síðustu grunnspá
Í spánni í mars var gert ráð fyrir að gengi krónunnar styrktist lítil lega
framan af spátímanum en tæki síðan smám saman að veikjast þegar
liði á næsta ár. Gengið hefur hins vegar hækkað meira en þá var
spáð og er nú u.þ.b. 10% hærra en það var í upphafi árs. Eins og
sjá má á mynd 1 var svo mikil hækkun talin frekar ólíkleg í mars. Í
ljósi þess að raungengi er orðið hátt, að gert er ráð fyrir þrálátum
viðskiptahalla og að töluverð hækkun hefur orðið á erlendum
vöxtum umfram það sem reiknað var með í síðustu spá er líklegt að
undirliggjandi þrýstingur til veikingar krónunnar hafi heldur aukist
frá síðustu Peningamálum. Í spánni nú er því reiknað með heldur
hraðari gengislækkun en í mars. Í lok spátímans er gengisvísitalan
um 133 stig og veikist því um rúmlega 12% yfi r spátímann í stað
einungis 6% í síðustu spá.
Slaki myndast fyrr vegna minni hagvaxtar og endurmats á
framleiðslugetu
Framleiðslugeta þjóðarbúskaparins hefur verið endurmetin frá því
í mars. Um er að ræða endurmat á afskriftum fjármagnsstofnsins
sem leiðir til breytinga á undirliggjandi vaxtargetu þjóðarbúsins.
Fjármagnsstofninn vex því hraðar á spátímanum en reiknað var með í
mars. Endurmatið hefur einnig í för með sér að heildarþáttaframleiðni
og framleiðni vinnuafl s er talin vaxa hraðar á næstu árum. Því til
við bót ar er spáð minni hagvexti á þessu ári og árið 2009 en að á því
næsta verði hann svipaður og spáð var síðast. Framleiðsluspenna
dregst því heldur hraðar saman og er talin verða neikvæð um mitt
næsta ár, eða því sem næst hálfu ári fyrr en síðast (mynd 2). Slakinn
eykst svo fram að lokum spátímans en úr honum dregur að nýju
eftir það.
Hægar dregur úr verðbólgu en spáð var í síðustu
Peningamálum
Verðbólga á öðrum ársfjórðungi reyndist nokkru meiri en spáð var
í mars, þrátt fyrir sterkara gengi krónunnar. Þannig var spáð um
3,5% verðbólgu á öðrum fjórðungi þessa árs en reyndin varð einni
prósentu hærri. Enn meiri munur er á spánni fyrir þriðja ársfjórðung
en þá fellur ný spá rétt utan þeirra marka sem sýna 90% líkindi í
marsspánni (mynd 3).
Að mestu leyti skýrist þessi munur á mikilli hækkun
hús næðis verðs. Í mars var gert ráð fyrir því að húsnæðisverð
héldist nánast óbreytt á þessu ári. Einnig hafa hækkun bensínverðs
og heldur meiri launahækkanir og vaxandi launaskrið haft áhrif.
Þrálátur verðbólguþrýstingur gæti einnig verið vísbending um að
fyrirliggjandi styrkur efnahagslífsins á síðasta ári sé vanmetinn.
Ýmsar vísbendingar eru um að vöxtur innlendrar eftirspurnar og
hagvöxtur hafi verið meiri en niðurstöður þjóðhagsreikninga sýna.
Sé það rétt má ætla að undirliggjandi verðbólguþrýstingur hafi
verið vanmetinn í mars, en það kemur fram í vanspá verðbólgu á
fyrstu fjórðungum þessa árs.
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/1
Mynd 1
Gengisvísitala
Grunnspá og óvissumat PM 2007/1 ásamt grunnspá PM 2007/2
Heimild: Seðlabanki Íslands.
31/12 1991 = 100
Grunnspá PM 2007/2
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
2006 2007 2008 2009
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/1
Mynd 2
Framleiðsluspenna
Grunnspá og óvissumat PM 2007/1 ásamt grunnspá PM 2007/2
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
Grunnspá PM 2007/2
-6
-4
-2
0
2
4
6
2006 2007 2008 2009
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Grunnspá PM 2007/1
Mynd 3
Verðbólga
Grunnspá og óvissumat PM 2007/1 ásamt grunnspá PM 2007/2
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
%
Grunnspá PM 2007/2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2006 2007 2008 2009
Verðbólgumarkmið