Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 26

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
26
VI Vinnumarkaður og launaþróun
Spenna á vinnumarkaði hefur aukist frá síðustu útgáfu Peningamála.
Atvinnuleysi minnkaði enn í apríl og maí. Vöxtur eftirspurnar eftir
vinnuafli virðist síst minni og aldrei hafa eins fá fyrirtæki viljað fækka
starfsmönnum. Aukinni eftirspurn er enn að mestu leyti mætt með
innflutningi vinnuafls, en vegna hindrana á innflutningi vinnuafls
frá löndum utan evrópska efnahagssvæðisins hefur reynst erfitt að
bregðast við skorti á sérfræðingum og öðru sérmenntuðu starfsfólki
með innflutningi vinnuafls. Launaskrið hefur því aukist og launahækk-
anir það sem af er ári verið meiri en reiknað var með í síðustu spá
Seðlabankans.
Enn dregur úr atvinnuleysi ...
Skráð og árstíðarleiðrétt atvinnuleysi var 1,1% í apríl og maí. Það sem
af er ári hefur atvinnuleysi verið 1,2% að meðaltali. Nú er talið að
hægar dragi úr spennu á vinnumarkaði en gert var ráð fyrir í mars-
spánni og að atvinnuleysi verði um ½ prósentu minna á ári út spátím-
ann. Spáð er að atvinnuleysi verði að meðaltali um 3% á næsta ári og
rétt rúmlega 4% árið 2009.
... og vinnuaflsnotkun eykst
Vinnuaflsnotkun jókst á alla mælikvarða á fyrsta fjórðungi ársins 2007
frá sama fjórðungi árið á undan samkvæmt vinnumarkaðskönnun
Hagstofu Íslands. Ársaukningin var nokkru meiri en í fjórðungnum á
undan. Vinnustundum fjölgaði um 6½% frá fyrra ári, starfandi fólki
um 5,7% og atvinnuþátttaka jókst um 1,1 prósentu og var 82,2%.
Mest aukning var meðal starfandi fólks í yngsta aldurshópnum, 16-24
ára (10,3%), ólíkt því sem var á síðasta ári þegar mest aukning var í
aldurshópnum 25-54 ára.
Fleiri fyrirtæki vilja fjölga starfsmönnum
Niðurstöður kannana meðal 400 stærstu fyrirtækja landsins geta
gefið leiðandi vísbendingu um eftirspurn eftir starfsfólki.1 Niðurstöður
könnunar sem gerð var í maí sýna að eftirspurn fyrirtækja eftir starfs-
fólki hefur aukist töluvert frá því að sambærileg könnun var gerð í
febrúar. Rúmt 51% fyrirtækja taldi að skortur væri á starfsfólki í maí
en í febrúar voru 40% þeirrar skoðunar. Tæplega helmingur fyrirtækja
vildi fjölga starfsmönnum á næstu sex mánuðum, sem er 3 prósentna
fjölgun frá febrúar sl. Aldrei hafa jafn fá fyrirtæki viljað fækka starfs-
mönnum og nú eða aðeins 1½% fyrirtækja. Hlutfall fyrirtækja sem
vilja fjölga starfsmönnum hefur aðeins einu sinni áður verið jafn hátt
og í maí sl. en það var í september 2005.
Töluverður munur er á afstöðu fyrirtækja til fjölgunar starfs-
manna eftir staðsetningu. Rúmlega helmingur fyrirtækja á höfuðborgar-
svæðinu vill fjölga starfsmönnum en rúmlega þriðjungur fyrirtækja á
landsbyggðinni. Í fyrsta skipti frá því að kannanir þessar hófust var
ekki munur á vilja fyrirtækja til að fækka starfsmönnum eftir búsetu. Í
1. Könnunin hefur verið gerð reglulega frá því í september árið 2002 fyrir Seðlabanka Íslands,
fjármálaráðuneytið og Samtök atvinnulífsins.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
‘07‘05‘03‘01‘99‘97‘95‘93‘91
Heimildir: Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands.
Mynd VI-1
Atvinnuleysi janúar 1991 - maí 2007
% af mannafla
Atvinnuleysi
Atvinnuleysi (árstíðarleiðrétt)
Heimild: Hagstofa Íslands.
Mynd VI-2
Breytingar á vinnuafli
2003-2007
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
1. ársfj. 2004
2. ársfj. 2004
3. ársfj. 2004
4. ársfj. 2004
Breyting frá sama fjórðungi fyrra árs
1. ársfj. 2005
2. ársfj. 2005
3. ársfj. 2005
4. ársfj. 2005
1. ársfj. 2006
2. ársfj. 2006
3. ársfj. 2006
4. ársfj. 2006
Meðal-
vinnutími
(klst.)
Heildar-
vinnustundir
(%)
Atvinnu-
leysi
(prósentur)
Fjöldi
starfandi
(%)
Atvinnu-
þátttaka
(prósentur)
1. ársfj. 2007
Heimild: Capacent Gallup.
Mynd VI-3
Hlutfall fyrirtækja sem vilja fjölga eða fækka
starfsmönnum á næstu 6 mánuðum
%
Hlutfall fyrirtækja sem vilja fjölga starfsmönnum
Hlutfall fyrirtækja sem vilja fækka starfsmönnum
0
10
20
30
40
50
20072006200520042003‘02
Se
pt
.
Se
pt
.
Fe
b.
Se
pt
.
Fe
b.
O
kt
.
Fe
b.
M
aí
Fe
b.
Se
pt
.
D
es
.
Fe
b.
Jú
ní