Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 35

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
35
IX Verðbólguhorfur
Hægari verðbólguhjöðnun en áður var spáð
Eins og komið hefur fram í fyrri köflum þessara Peningamála og nánar
er vikið að í rammagrein IX-1, virðist undirliggjandi verðbólguþrýst-
ingur hafa verið meiri en reiknað var með í þjóðhags- og verðbólguspá
sem birtist í mars sl. Verðbólguhjöðnunin hefur því orðið hægari en
spáð var og verðbólguvæntingar markaðsaðila og fyrirtækja hafa auk-
ist. Horfur eru því á að verðbólgumarkmiðið náist síðar en talið var í
mars. Nú er talið að það náist ekki fyrr en á fyrri hluta árs 2009 í stað
þess að verðbólgan fari niður fyrir markmiðið strax um mitt þetta ár og
hægt verði að halda henni við markmið frá miðju næsta ári (sjá einnig
töflu 2 í viðauka 1 á bls. 43).
Hraðari veiking gengis í spánni mun skapa aukinn
verðbólguþrýsting ...
Gengi krónunnar er nú sterkara en það var í mars og raungengi nálægt
sögulegu hámarki. Hátt raungengi og hraðari hækkun erlendra vaxta
valda því að nú er reiknað með að gengið veikist hraðar en spáð var í
mars og verði nokkru lægra í lok spátímans en þá var talið.
Gengishækkun síðustu mánaða hefur aðeins að litlu leyti skilað
sér í hjöðnun verðbólgu. Líklegt er að kaupmenn hafi vænst þess að
hátt gengi krónunnar undanfarið yrði tímabundið og því ekki aðlagað
verðlag fyllilega að hækkun krónunnar. Þeir kynnu því að hafa eitt-
hvert borð fyrir báru þegar gengið lækkar á ný. Eigi að síður er hætta
á að lækkun krónunnar muni auka verðbólgu. Innlend eftirspurn er
sterk og innlendur kostnaður hefur aukist meira en samrýmist stöðugu
verðlagi. Horfur á hraðari lækkun krónunnar gera því verðbólguhorfur
verri en áður var talið.
... sem mæta þarf með því að knýja framleiðsluslaka hraðar fram
Hraðari aðlögun framleiðsluspennu er nauð synleg til að vega á móti
verðbólguáhrifum hraðari lækkunar gengis krónunnar. Eins og kemur
fram í rammagrein IX-1, er því spáð að framleiðslugeta þjóðarbúsins
aukist hraðar á spátímanum en talið var í mars og að hagvöxtur verði
að meðaltali minni þrátt fyrir nokkru minni samdrátt innlendrar eftir-
spurnar á næsta ári.
Meiri vöxtur framleiðslugetu og hægari hagvöxtur gera það að
verkum að framleiðsluspennan dregst hraðar saman en spáð var í
mars. Nú er talið að slaki myndist strax um mitt næsta ár, u.þ.b. hálfu
ári fyrr en í marsspánni.
Mæld og undirliggjandi verðbólga í nánd við markmið í lok
næsta árs
Eins og fjallað er um í kafla VIII og rammagrein VIII-1 er undirliggj-
andi verðbólga enn mikil. Eftirspurnar- og kostnaðarþrýstingur hefur
verið mikill, auk þess sem húsnæðisverð hefur hækkað hratt, þvert á
það sem spáð var í mars. Þá var gert ráð fyrir hægri hjöðnun húsnæðis-
verðbólgu.
Eins og rakið var í síðustu Peningamálum, taldi Seðlabankinn
tíma setningu lækkunar neysluskatta óheppilega í ljósi þess að hún
Mynd IX-1
Verðbólga - samanburður við PM 2007/1
%
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
PM 2007/2
PM 2007/1
Verðbólgumarkmið
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
‘102009200820072006