Peningamál - 01.07.2007, Síða 11

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
11
í Bandaríkjunum hefur aukist það sem af er ári. Að undanskildum
orkukostnaði hefur hún þó haldist nokkuð stöðug, eða nálægt 2½%.
Horfur á Bretlandi og á Norðurlöndunum stöðugar
Hagvöxtur á Bretlandi var áfram ör á fyrsta ársfjórðungi, en var þó
lítið eitt minni en árið 2006. Verðbólga fór í fyrsta sinn upp fyrir
þolmörk verðbólgumarkmiðs Englandsbanka í mars þegar hún mæld-
ist 3,1%, en hjaðnaði á ný í apríl og maí, þegar hún mældist 2,5%.
Englandsbanki hækkaði stýrivexti í maí um 0,25 prósentur en hélt
þeim óbreyttum nú í júní. Áfram eru þó taldar líkur á frekari hækk-
unum stýrivaxta.
Efnahagshorfur annars staðar á Norðurlöndunum eru almennt
stöðugar. Hagvöxtur í Finnlandi og Noregi jókst á fyrsta ársfjórðungi
2007 en minnkaði í Danmörku og Svíþjóð miðað við fyrra ár. Það sem
af er ári hefur dregið úr verðbólgu í öllum löndunum nema Finnlandi.
Mest hefur verðbólga minnkað í Noregi, þar sem hún mældist aðeins
0,3% í maí, en verðbólguhjöðnunina má að stærstum hluta rekja til
lækkunar raforkuverðs.
Mikill uppgangur í Kína en Japanir glíma enn við verðhjöðnun
Engin merki eru enn um að hægt hafi á efnahagslífinu í Kína.
Hagvöxtur mældist 11,1% á fyrsta ársfjórðungi. Stjórnvöld í Kína hafa
undanfarna mánuði reynt að sporna við ofþenslu með hækkun vaxta,
aukningu bindiskyldu innlánsstofnana og hækkun skatta á verðbréfa-
viðskipti.
Efnahagsástandið í Japan heldur áfram að batna, þótt ekki sé
öruggt að verðhjöðnun sé úr sögunni. Innlend eftirspurn hefur haldist
nokkuð stöðug og útflutningur er áfram einn megindrifkraftur hag-
vaxtar, sem mældist 2,2% á fyrsta ársfjórðungi. Eftir að hafa aukist
fram yfir mitt sl. ár tók verðbólgan að hjaðna á ný. Það sem af er ári
hefur hún verið nálægt núlli.

Lakari botnfiskafli á fyrstu fimm mánuðum ársins
Heildaraflinn það sem af er ári nemur 765 þús. tonnum, sem er um
6% aukning frá sama tíma í fyrra. Aflaaukningin er öll í uppsjávarfiski,
sem jókst um 65 þús. tonn, en botnfiskaflinn dróst saman um 17 þús.
tonn. Samdráttur botnfiskafla olli því að aflaverðmæti á föstu verði á
fyrstu fimm mánuðum ársins var um 3% minna en á sama tíma í fyrra.
Útflutningsverðmæti sjávarafurða var rúmlega 10% meira í erlendri
mynt á tímabilinu janúar-apríl sem að stórum hluta má rekja til um 8%
hækkunar á verðlagi sjávarafurða í erlendri mynt miðað við sama tíma
í fyrra. Eftirstöðvar aflaheimilda í lok maímánaðar sl. voru um fjórð-
ungi meiri en fyrir ári. Búast má við að þessar aflaheimildir verði nýttar
á næstu mánuðum. Að öðru óbreyttu mun því meiri afli koma á land
á sumarmánuðum en á síðasta fiskveiðiári.1
Verð sjávarafurða hækkar enn
Verð sjávarafurða hefur hækkað nokkru meira en gert var ráð fyrir í
Peningamálum í mars. Í lok apríl hafði verð allra sjávarafurða hækkað
1. Fiskveiðiárið er frá 1. september 2006 til 31. ágúst 2007.
Heimild: Reuters EcoWin.
12 mánaða breyting (%)
Mynd II-4
Vöxtur breiðs peningamagns (M3)
Janúar 2002 - maí 2007
0
2
4
6
8
10
12
14
16
200720062005200420032002
Bandaríkin
Bretland
Evrusvæðið
Japan
Heimild: Reuters EcoWin.
Mynd II-5
Verðbólga í Bandaríkjunum og á evru-
svæðinu janúar 2004 - maí 2007
Verðbólga með og án orkuverðs
%
Bandaríkin verðbólga
Bandaríkin verðbólga að undanskildu orkuverði
Evrusvæði verðbólga
Evrusvæði verðbólga að undanskildu orkuverði
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
2007200620052004
Heimild: Reuters EcoWin.
2000 = 100
Mynd II-6
Hrávöruverð á heimsmarkaði
Vikulegar tölur 7. janúar 2000 - 22. júní 2007
Matvara (í EUR)
Hrávara án eldsneytis (í EUR)
Matvara (í USD)
Hrávara án eldsneytis (í USD)
80
100
120
140
160
180
200
220
20072006200520042003200220012000