Peningamál - 01.07.2007, Blaðsíða 10

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
2
10
II Ytri skilyrði og útflutningur
Horfur um þróun ytri skilyrða hafa lítið breyst frá síðustu útgáfu
Peningamála. Efnahagshorfurnar eru þó að því leyti traustari að hag-
vöxturinn er dreifður á fleiri lönd en áður. Jafnframt hefur dregið nokk-
uð úr væntingum um að samdráttur á bandarískum húsnæðismarkaði
breiðist til annarra geira og leiði að lokum til efnahagslægðar víða um
heim. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn spáði 4,9% hagvexti í heiminum fyrir
árið 2007 í apríl sl. en nýjustu vísbendingar gefa til kynna að hann
verði talsvert meiri. Hagvaxtarskeiðið sem nú hefur staðið yfir í fjögur
ár samfleytt er hið mesta síðan snemma á áttunda áratugnum (sjá
mynd II-1). Hætta á aukinni verðbólgu á heimsvísu virðist hafa aukist,
m.a. í ljósi launaþróunar á evrusvæðinu, mikils framboðs lánsfjár og
hækkunar olíuverðs. Erlendir vextir hafa af þeim sökum hækkað og
munu líklega hækka nokkru hraðar en gert hefur verið ráð fyrir í fyrri
spám. Vaxtabyrði af erlendum lánum mun því aukast og minnkandi
vaxtamunur gæti valdið þrýstingi á gengi krónunnar.
Hagvaxtarhorfur á evrusvæðinu stöðugar
Árlegur hagvöxtur á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi 2007 var 3%,
sem er 0,8 prósentum meiri vöxtur en á sama tímabili í fyrra. Vöxtur
landsframleiðslunnar var einkum drifinn áfram af aukinni einkaneyslu,
vexti ríkisútgjalda og stóraukinni fjárfestingu. Hagvaxtarspár fyrir yfir-
standandi ár hafa verið endurskoðaðar verulega upp á við undanfarna
mánuði. Samkvæmt Consensus Forecasts (11. júní 2007) verður hag-
vöxtur 2,7% í ár, en á næsta ári dregur nokkuð úr honum á ný (sjá
mynd II-2).
Þrátt fyrir hækkun stýrivaxta í mars og aftur í júní síðastliðnum
getur peningastefna á evrusvæðinu vart talist aðhaldssöm. Vöxtur
peningamagns (M3) (sjá mynd II-4) og útlána (sjá mynd II-3) hefur
aukist það sem af er árinu. Atvinnuleysi minnkaði í apríl, sjötta mán-
uðinn í röð. Það hefur minnkað um 0,9 prósentur frá sama tíma í fyrra
og er nú hið minnsta síðan samræmdar mælingar hófust árið 1993.
Almenn verðbólga og kjarnaverðbólga hefur verið tiltölulega stöðug
undanfarna mánuði, í kringum 1,9%. Minnkandi atvinnuleysi á undan-
förnum misserum gæti hins vegar leitt til aukins launaþrýstings sem
gæti ýtt undir verðbólgu er fram í sækir.
Hagvöxtur í Bandaríkjunum minnkaði á fyrsta ársfjórðungi
Samkvæmt bráðabirgðatölum dró verulega úr hagvexti í Bandaríkjunum
á fyrsta ársfjórðungi. Vöxtur vergrar landsframleiðslu milli ársfjórð-
unga mældist aðeins 0,7% á árskvarða. Vöxtur frá fyrra ári var 1,9%
og hefur ekki verið minni frá miðju ári 2003. Minni hagvöxt má að
mestu leyti rekja til óhagstæðrar þróunar vöruviðskipta og samdráttar
ríkisútgjalda og íbúðafjárfestingar. Búist er við að hagvöxtur taki aftur
við sér þegar líður á árið. Hagnaður fyrirtækja var mjög mikill á fyrsta
ársfjórðungi, sem gefur til kynna að talsvert svigrúm sé fyrir hendi til
að auka fjárfestingu, sem dregið gæti frekar úr atvinnuleysi. Eins mun
veiking Bandaríkjadals undanfarna mánuði styðja við vöxt útflutnings
og draga úr vexti innflutnings. Consensus Forecasts spá 2,1% hag-
vexti fyrir árið í heild og að hann aukist í 2,9% á næsta ári. Verðbólga
1. Tölur fyrir 2007 - 2008 byggjast á spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins.
Heimild: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn.
Mynd II-1
Alþjóðleg hagþróun 1970-20081
Heimsframleiðsla og heimsverslun
Br. frá fyrra ári (%) Br. frá fyrra ári (%)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
20052000199519901985198019751970
Vöxtur heimsverslunar (h. ás)
Vöxtur heimsframleiðslu (v. ás)
1. Tímaásinn sýnir mánuðinn sem spáin var gerð í.
Heimild: Consensus Forecasts.
Mynd II-2
Hagvaxtarspár fyrir evrusvæðið
2007 og 20081
%
2007
2008
1,7
1,9
2,1
2,3
2,5
2,7
2,9
2006 2007
Heimild: Reuters EcoWin.
Mynd II-3
Útlánavöxtur innlánsstofnana
12 mánaða breyting (%)
Bandaríkin
Evrusvæði
Japan
Bretland
-10
-5
0
5
10
15
20
25
200720062005200420032002