Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Blaðsíða 18

Einar Sigurbjörnsson
Jóhanni var umhugað um þennan sérleik eða þessa séreign. Jafnframt
ítrekaði hann, að sérstaðan er ekki nein forréttindi, heldur tilefni til
þakkargerðar og vitnisburðar:
Það er Guðs verk meðal ísraels lýðs í Jesú Kristi, og sagan af stórmerkjum Guðs og
útbreiðsla hins gleðilega boðskapar um hina víðu veröld heiðingjanna, sem er
sérleikur kristindómsins, en ekki ágæti kristinna manna. Þótt margir þeirra hafi mikið
gott gert, þá er það til dýrðar Guði einum. Þegar kristnir menn ganga af trúnni, þá er
það hið fyrsta að þegja um þessi gleðitíðindi, og afneita því eina nafni, nafni Jesú,
sem þeim er gefið til hjálpræðis. - Margar „skoðanir” eru sameign, svo sem kenningin
um einingu mannkynsins - hún er bæði hjá Páli postula og Stóuspekingunum. Vér
skulum fagna því að eiga slíka „sameign” með göfugum mönnum í hópi heimspekinga
og heiðinna snillinga. En „séreign” vor er ekki handa oss einum, heldur til þess að
verða öllum þjóðum til blessunar. Að vera kristinn maður er meðal annars fólgið í því
að vera sögumaður þessara gleðilegu tíðinda og söngmaður stórvirkja Guðs.8
í greininni „Kristin trú og þarfir þjóðfélagsins”9 varar hann við sinnu-
leysi um þarfir þjóðfélgsins, að menn leiki á fiðlu, meðan Róm brennur
og láti „sérfræðinga” um málin. Hvetur hann til þess, að kristnir menn
veiti sérfræðingum, stjórnmálamönnum og öðrum mótendum almenn-
ingsálitsins aðhald, svo að verðmætamat veraldarhyggjunnar, þar sem allt
miðast við árangur, verði ekki alls ráðandi. Heimili og skólar þurfa „að
kenna mönnum að meta hin ýmsu verðmæti, bæði almenn menningarleg
verðmæti, trúarleg, siðgæðileg og þjóðleg verðmæti.” Afleiðingar verald-
arhyggjunnar sér hann í vaxandi upplausn í samfélaginu. Hjónabönd og
heimili leysast upp og allt stefnir til aukinnar tíðni tauga- og geðsjúk-
dóma, afbrotum mun fjölga, áfengis- og eiturlyfjanautn verða meiri. Með
þessu móti snýr veraldarhyggjan sér hægt og hægt frá Guði, uns
guðleysið tekur við, sem snýr sér gegn Guði. Viðbrögð kirkjunnar hljóta
að felast í viðurkenningu þess, að kristindómurinn taki til alls mannlífsins
og miðast við það, að maðurinn viðurkenni „yfirveldi Guðs”.10 Geymir
greinin líka greiningu á orsökum veraldarhyggjunnar og kynningu á
viðbrögðum kirkjunnar manna við henni.* 11
Jóhann áleit ekki, að það væri einkamál presta að leggja kristið mat á
málefni samtímans, heldur væri það skylda allra kristinna, skírðra manna.
Því beindi hann máli sínu til þeirra í almennum ritum. Greinar þær, sem
áður eru nefndar, „Myndar kristindómurinn menningu?” frá 1953 og
„Synkretisminn og gleðiboðskapurinn” frá 1964, bera þeim áhuga vitni,
sömuleiðis Þankarúnimar, sem hann skrifaði í Lesbók Morgunblaðsins
um skeið. Þar fjallaði hann um margvísleg málefni samtímans og kynnti
þau í því skyni, að menn mættu átta sig á orsökum og afleiðingum og
gætu lært að meta fyrirbærin út frá sjónarhomi kristinnar trúar. Greinin
8 „Synkretisminn og gleðiboðskapurinn." Kristilegt stúdentablað. 1964 s. 14
(leturbr.hans). Sjá og grein hans „Dr. Karl Ludvig Reichelt og kristniboð hans.“
Kirkjuritið 13.1.(1947) s 47-59.
9 Kristilegt stúdentablað 1958 s. 4-6, 27-28.
10 Kristilegt stúdentablað 1958 s. 27.
11 Greinin „Vandamál veraldarhyggjunnar.“ Kirkjuritið 26.1. (1960) s. 15-17, fjallar
um sama efni út frá sömu forsendum.
16