Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Síða 42

Gunnlaugur A. Jónsson
Kína að þessu sinni ef íslendingar kostuðu þau ekki. Dýrtíðin í Kína væri
slík að norska félagið skorti gjaldeyri nema fyrir brýnustu þörfum sinna
eigin landa. Tókst Sambandi íslenskra kristniboðsfélaga að fá heimild
íslenskra stjómvalda fyrir nægilegri gjaldeyrisupphæð til að geta greitt
þeim hjónum laun meðan á dvöld þeirra í Kína stæði.39
Um miðjan desember 1948 var Jóhann kominn til Húnan til að kanna
aðstæður, en þær Astrid og Gunnhildur, litla dóttir þeirra hjóna, urðu
eftir í Hong Kong. í bréfi til íslenskra kristniboðsvina þann 14. janúar
1949 skrifar Astrid meðal annars: „Nái kommúnistar völdum er ég hrædd
um að við eigum dimma tíma framundan. Krismiboðar streyma frá öllum
hlumm Kína hingað til Hong Kong. Jóhann er farinn til Húnan. Ennþá er
allt með kyrrum kjörum þar, en eftirvæntingin er mikil. Allt er
undirbúið til þess að geta flutt norska skólann, konur og böm þaðan og
hingað í einni svipan. Vonað er þó í lengstu lög, að hægt verði að halda
kyrru fyrir.“40
Smám saman varð þó ljóst að af áframhaldandi kristniboðsstarfi í
Húnan-héraði gæti ekki orðið. í bréfi frá Astrid 20. maí 1949 kemur
fram að kommúnistar hafi sótt fram á öllum vígstöðvum. Peking,
Tientsin, Nanking, Shanghai og Hankow séu fallnar og kommúnistar
nálgist Changsha, höfuðborg Húnan-fylkis. „Allir kristniboðar vorir em
famir úr fylkinu; nema eftirlitsmaðurinn og tveir aðrir kristniboðar,“
skrifar Astrid.41 I bréfinu kemur einnig fram að þau hjónin hafi útvegað
húsnæði á Cheung Chao-eyju (Drekaeyju), í um tveggja tíma ferð frá
Hong Kong, og hafi verið að lagfæra það. „Allt er yfirfullt hér í borg,
svo að okkur þykir vænt um, að hafa getað útvegað húsnæði þama úti á
eynni.“ Hún bætir því við að flestir telji að ekki verði unnt að starfrækja
kristniboð í Kína undir stjóm kommúnista, en aðrir ætli að bíða í Hong
Kong og sjá hvort ekki verði hægt að komast aftur inn í landið er frá
líður.
í bréfum Jóhanns nokkm síðar kemur fram að hann hafi keypt annað
hús fyrir Norska krismiboðsfélagið en húsið hafi verið rúst, sem vantaði
þak, glugga og hurðir. „Tók það mig á annan mánuð að endurreisa þessa
rúst,“ skrifar Jóhann.42 Flestir krismiboðar Norska kristniboðsfélagsins
höfðu einmitt yfirgefið Húnan í maímánuði og komu því húsin í mjög
góðar þarfir. í bréfinu kemur einnig fram að Jóhann hafi verið beðinn
um að kenna guðfræði nokkra tíma vikulega, en bætir við: „Annars hefi
ég haft mikið líkamlegt erfiði og mikla ábyrgð þessa síðastliðnu mánuði
— oft unnið 10 tíma í 30 stiga hita.“43 Jóhann nefnir einnig að því hafi
verið hreyft að nokkrir kristniboðar skuli halda til Japan og hefja þar nýtt
starf. Kveðst hann fyrir sitt leyti vera fús til að fara þangað, ef
kristniboðsvinimir heima á íslandi telji það æskilegt. Biður hann þá að
39 „Þau fara aftur til Kína.“ Bjarmi 42,14/1948, ágúst, s. 1.
40 „Biðjið fyrir oss.“ [Bréf Ástríðar]. Bjarmi 43,3/1949, 21. febr., s. 2.
41 „Bréf frá frú Hannesson." Bjarmi 43,13/1949, ágúst, s. 3.
42 „Kafli úr bréfi frá Kína.“ Bjarmi 43,14/1949, 10. sept., s. 2.
43 „Kafli úr bréfi frá Kína.“ Bjarmi 43,14/1949, 10. sept., s. 2.
40