Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1991, Síða 48

Heimir Steinsson
í austurvegi og endurmats í íslenzkri sveit. Maðurinn var mildur orðinn í
festu sinni, fræðasjóður hans lygn og djúpur, en straumurinn þungur og
bar fleytu ráðlítils háskólanema skilmálalaust fram á rétta leið.
Þessa gætti fyllilega þann tíma allan, sem ég naut samvista við prófessor
Jóhann. Vel má vera, að trúarviðhorf okkar ekki hafi farið fyllilega
saman. Hugur einn það veit, er býr hjarta nær. En slíkt varð aldrei að
ásteytingarefni. Ég hygg Jóhanni hafi legið í tiltölulega léttu rúmi, hvort
skólasveinninn skrifaði undir kenningu hans í einstökum greinum.
Einbeitt átök við leyndardóma trúarinnar voru Jóhanni Hannessyni hins
vegar einkar hugleikin. Af þeim átökum rann á blásandi byr og skilaði
báðum tveim, fræðara og nemanda, í sömu átt, meðan sauð á keipum.
Umsvif og alúð
Embætti prófessors við háskóla íslands varð Jóhanni Hannessyni annasamt
eins og fleimm. Árin 1963 til 1965 var Jóhann forseti guðfræðideildar og
á nýjan leik um tveggja ára bil tæpum áratug síðar. Varaforseti háskóla-
ráðs var hann 1972 til 1973 og gegndi störfum háskólarektors um
nokkurra mánaða skeið. Samtímis kom prófessor Jóhann víða við í
íslenzku kirkjulífi, sat t.d. í þýðingamefnd Nýja testamentis frá 1962 og í
stjóm Hins íslenzka Biblíufélags frá 1963. Kirkjuþingsmaður var hann frá
1970.
Þetta blómaskeið á starfsferli Jóhanns Hannessonar lét eftir sig fleiri
spor og stærri: Hann var eftirtektarverður fyrirlesari í útvarpi og
mikilvirkur höfundur blaðagreina, lét sér fátt mannlegt framandi og kom
víða við af þeirri fjölvísi og fjölrýni, sem honum var eiginleg.
Ekki bitnuðu ytri umsvif á kennslustörfum Jóhanns nema síður væri.
Þau olli því raunar, að honum fylgdi löngum ferskur niður margra vatna,
sem auðguðu umræður í kennslustundum og gerðu þær fjölbreytilegri en
ella.
Alúð prófessors Jóhanns og natni hans við einstaka nemendur er og
fleimm en mér í fersku minni. Sú umhyggja gat birzt á ýmsa vegu og
varðaði eigi síður hversdaglega hagi stúdenta en viðgang þeirra í námi.
Þannig var maðurinn athafnasamur út á við og í embætti, en jafnframt
gjörhugull um smæstu efni innan stokks og gat þrásinnis komið á óvart
með athugasemdum og nytsömum tillögum um smáa hluti og stóra.
Um skiptingu guðfræðináms
Á þessum árum skiptist guðfræðinám í þrjá megináfanga. Fyrst fóru
fommálin tvö, gríska og hebreska. Jafnharðan var hafizt handa um það,
sem nefnt var „fyrri hluti“ og lyktaði með prófi í allmörgum greinum að
loknu tveggja ára námi, ef vel rættist úr. Þá hófst „síðari hluti” og entist í
þrjú ár að jafnaði eða meir. Samtímis þessu lögðu menn stund á
„kennimannlega guðfræði” svo sem predikunarfræði, messusöng, ferm-
ingamndirbúning og bamastarf. Fleiri vom þar liðimir.
46