Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1995, Blaðsíða 56

54
MULAÞING
Árið 1894 flytjast þau í húsmennsku að Ekkjufelli og eru þar tvö ár.
Guðbjörg er hjá þeim en Elís sonur þeirra talinn vinnumaður hjá bónda.
Árið 1896 flytjast þau með Guðbjörgu að Ekkjufellsseli í húsmennsku.
Árið 1897 fara þau að Staffelli og eru þar vinnuhjú fimm ár. Aðal-
manntal 1901 segir þau hafa Björgvin Elísson sonarson sinn hjá sér.
Árið 1902 fara þau aftur í Ekkjufellssel til Sigurðar sonar síns.
Árið 1903 flytjast þau að Setbergi og eru þar til 1909 hjá Elís syni sín-
um. Sigurður bjó þar einnig.
Árið 1909 flytjast þau að Heykollsstöðum í Tungu með Sigurði syni
sínum. Þórunn var ráðskona hjá bróður sínum, Björgvin Elísson skráður
tökubarn og Guðbjörg er þar árin 1909-1911, skráð lausakona. Það féll í
hlut þessara þriggja að annast foreldra sína síðustu árin.
Og á Heykollsstöðum kom að leiðarlokum. Guðmundur lést þar tæp-
lega sjötugur hinn 17. janúar 1911. Anna Björg lést þar 2. júní sama ár.
Þau voru bæði jarðsett að Ási í Fellum.
Saga Guðmundar og Önnu Bjargar er dæmi um fátæk hjón, sem ekki
eignuðust ábýlisjörð en hröktust til og frá með einhver barnanna með
sér. Sum af börnunum fóru í fóstur og hreppurinn (Fellahreppur) gaf
með þeim. Lengst virðast þau hafa haft Sigurð og Þórunni hjá sér og
nutu þeirra að undir það síðasta. Jón Friðrik var alllengi í æsku á
Skeggjastöðum, Elís var þar á öðru búi og sagður „á sveit“, þegar Guð-
rún dó er sagt að hún hafi verið sveitarbarn á Staffelli, Einar mun hafa
alist upp á Hafrafelli, Björn fór í fóstur til Jörgens Sigfússonar og Mar-
grétar Gunnarsdóttur fyrst á Ási en eftir 1893 í Krossavík. Fjölskyldan
var aldrei sameinuð. Guðbjörg dóttir þeirra, giftist Oddi Sigfússyni á
Staffelli og bjuggu þau þar á ættarjörðinni. Sonur þeirra Sigfús Jón var á
Staffelli allan sinn aldur og bjó þar. Hann hafði heyrt þessa lýsingu á afa
sínum og ömmu: „Anna Björg var stórvaxin og aðsópsmikil. - - Guð-
mundur var meðalmaður á allan vöxt, frískur og snarmenni hið mesta.“ f
samtali við höfund samantektarinnar sagði Sigfús Jón þá setningu, sem
er heiti þessa kafla.
Samheldni Önnu Bjargar og Guðmundar virðist alveg einstök. Ljóst er
að þau létu ekki bugast hvað sem á gekk. Á það má benda að búskap
þeirra bar upp á versta harðinda- og áfallatímabil 19. aldar, áratugina frá
1870-1900. Ætla má að besti tíminn í lífi þeirra hafi verið síðasti áratug-
urinn, eftir að þau fluttu til sona sinna, fyrst í Ekkjufellsseli, síðan á Set-
bergi og síðast á Heykollsstöðum.
Ekki þýðir neitt fyrir nútímamenn að segja sem svo: Það hefði mátt
gera hlutina allt öðruvísi og miklu betur. Við lifum á annarri öld og við