Jón á Bægisá - 01.11.1994, Qupperneq 101

Robertson Davies
Þegar kölski kemst heim um jólin
Einn sérfræðingurinn við háskólann hérna — virtur fræðimaður sem þið
kannist öll við — sagði við mig fyrir nokkrum vikum: „Jæja, þú kemur
væntanlega með enn eina draugasöguna á jólagleðinni í ár.“
Ég er næmur á raddhlæ og þessi athugasemd lét ekki í eyrum eins og hann
væri að spyrja af áhuga og eftirvæntingu, það var öllu heldur uppgjafartónn í
henni. Ég spurði undireins hvað það væri sem hann hefði á móti
draugasögunum mínum.
„Það eru draugarnir,“ sagði hann vafningalaust. „Þú ert búinn að segja frá
fundum þínum við vofur Viktoríu drottningar, Georgs fimmta og sjötta og Johns
A. Maedonald; það er eins og enginn sé þess verður að ásækja þig nema hann
sé búinn að ávinna sér frægðarsess í veraldarsögunni. Þetta er afturgöngu-
snobb af versta tagi.“
Ég hefði getað sagt honum að ég hefði ekki fundið þessa drauga upp sjálfur
— ekki var ég að sækjast eflir þeim — þeir leituðu mig uppi. En það tjóar ekki
að þrasa við öfundarhróka sem eru greinilega ásóttir af draugum úr röðum
óæðri embættismanna, ef þeirverða þá fyi’ir ásókn á annað borð. En ég ákvað
að ég skyldi ná mér niðri á honum. Ég átti enga von á alvörudraugi þetta árið;
það er nú einu sinni svo að fimm í röð hljóta að duga, jafnvel í mestu reimleika-
byggingu þessa háskóla. Ég vissi að ég mundi þurfa að búa til draug; það yrði
lítið mál að finna upp draug sem sérlega jafnréttissinnaðir áheyrendur gætu
sætt sig við.
Og það gerði ég. Það er aldeilis ágæt saga — það sem kallað var ýkjusaga á
árum áður — og ansi frumleg. Hún íjallar um ungan styrkþega við skólann
hérna, Frank Einstein að nafni, fluggáfaðan líffræðing sem uppgötvar
leyndardóm lífsins í gömlu gullgerðarhandriti og skapar lifandi veru úr úrgangi
sem hann stelur af krufningastofunni í nýja læknadeildarhúsinu. Hann setur
hana saman í laumi í herberginu sínu. En veran verður ófreskja vegna þess
að hann getur ekki gefið henni sál, hún drepur háskólaritara og háskólabóka-
vörð og afmeyjar loks og étur svo vinstúlku Franks — stúlku í meistaranámi
sem heitir Mary Shelley. Þetta er bráðskemmtileg frásögn og ég hafði hlakkað
til að lesa hana upp — einkum einræður ófreskjunnar — en í gærkvöldi —
í gærkvöldi héldum við jóladansleik háskólans og engum kom blundur á
brá íyrr en í morgunsárið, eins og vera ber þegar þau Æska og Glaumur hittast
til að elta uppi hina gullnu morgunstund fráum fótum. Það var um eittleytið
og ég hafði verið að horfa á dansinn í Kringlunni, þar sem verið var að elta
hina hraðfieygu stund í hring, enda vart við öðru að búast í Kringlu. Síðan fór
ég niður í kapelluna; mér fannst ósennilegt að nokkur pör sætu þar og því
mundu mér hlotnast tíu mínútur í sælli ró. En það var einhver fyrir í kapellunni.
Maðurinn sem stóð við altarið og starði frá sér numinn á altarisbríkina
kom alls ekki undarlega fyrir sjónir, en samt fann ég strax á mér að hann var
óvenjulegur á allan hátt. Hann virtist maður á miðjum aldri en þó var hann
ekki háskólamaður; það er hægur vandi að aldursgreina háskólamenn eftir
á ÆagtÁiá - LESIÐ MILLI LÍNA
101