Þjóðmál - 01.06.2011, Síða 52

50 Þjóðmál SUmAR 2011
Íslendingar hafa sveiflast öfganna á milli frá miklum sósíalisma árin 1930–1960
og mikilli auðstefnu og afskiptaleysi árin
1990–2010 .
Mönnum er að lærast að hvorugt hentar
okkur og við þurfum að finna eitthvað
þarna á milli . Athafnalífið er klofið á milli
einkareksturs og opinbers reksturs, og
vill hvorugur af hinum vita . Þetta gengur
ekki .
Jafna þarf eignum milli manna í þjóð­
félaginu meira og einnig á annan hátt en
gert er í dag .
Hið opinbera á að skila aftur til einstakl­
inga opinberum eignum, sem ekki er þörf á
að séu í opinberum höndum . Meiri jöfn uð­
ur er góður fyrir Ísland, styrkir sam félag ið
og og gerir landsmenn virkari .
Þegar hér er talað um jöfnuð er átt við
einka eignir manna, en ekki almennar eignir
ríkisins, sveitarfélaga, góðgerðarfélaga, líf­
eyris sjóða og þess háttar . Þær síðarnefndu
eru ekki eignir einstaklinga í venjulegum
skiln ingi, heldur mismunandi vel skil­
greind ur réttur manna til fjár eða þjónustu
í óvissri framtíð . Tekjujöfnuður, sem líka er
verðugt verkefni, fellur að mestu utan efnis
þessarar greinar .
Þessi umfjöllun er um mikilvægi þess að
efla millistéttina á kostnað hins opinbera og
auðmanna . Þessi þróun þarf 5–15 ár með
vönduðum undirbúningi .
Mikið er talað um lýðræði og vald um þessar mundir . Sú skoðun er
ríkjandi að allt vald komi frá fólkinu,
þ .e .a .s . frá almennum kjósendum . Alþingi,
ríkisstjórn og sveitarstjórnir sæki allt vald
sitt til al mennra kjósenda í kosningum á
fjögurra ára fresti .
Hin hefðbundna skilgreining á lýðræði
er stjórnarfar, þar sem valdið er hjá
meiri hluta kjósenda . Þessi skilningur er
orðinn of þröngur . Lýðræði er ekki aðeins
stjórnar form heldur einnig lífsskoðun og
lífsmáti þar sem einstaklingurinn getur
haft mest áhrif á sína eigin ævi og hvers­
dag slíf . Lýð ræði er úti lok að nema menn
séu frjálsir . Mann rétt indi eru til þess
að verja frelsi manna . Borið hefur á því
að menn sniðgangi eignar rétt indin eða
setji þau skör lægra . Þetta er mikill mis­
skilningur . Eignarréttindin eru mann­
rétt indi, jafnþýðingarmikil og önnur . Öll
mann rétt indi eru ómissandi til varnar
frelsi mannsins .
Valdið er ekki í höndum kjósenda nema
eignirnar séu í höndum einstaklinganna .
Jóhann J . Ólafsson
Ný viðhorf til eignajöfnunar
í þjóðfélaginu